Tarih araştırmaları içerisinde şehir tarihçiliğinin özel bir yeri vardır. Unutulmamalıdır ki bütün parçaların ürünüdür. Bu bağlamda 6 yüzyıl yaşamış ve oldukça geniş topraklara yayılmış olan Osmanlı Devleti’ni daha iyi anlamanın yolu devletin şehirlerindeki ekonomik ve sosyal hayatı iyi kavramaktan geçer. Adapazarı’nın idari bağlılığı 19. yüzyıl içerisinde değişiklik göstermektedir. Bu yüzyılın ilk yarısında Sapanca ile birlikte anılan ve buraya bağlı olan Adapazarı’nın bağlı bulunduğu Kocaeli Sancağı, 1836’da Hüdavendigar Müşirliği’ne bağlı idi ve Adapazarı maa Sapanca olarak geçmekte idi. Zaman içerisinde durum değişmiş ve 1944–1945 temettuat defterlerinde Bolu Eyaleti’ne bağlı Kocaeli Sancağı sınırları içerisinde yer almıştır. 1946 yılında idari yapılanma değişmiş ve Adapazarı’nın bağlı bulunduğu Kocaeli Sancağı, Kastamonu Eyaleti içerisinde yer almıştır.
Within historical researches, there is an important place of city historiography. It is not forgotten that the whole is product of the components. In this connection, the best way to understand the Ottoman Empire which lived for six centuries and expanded her lands in a vast region get through economical and social life in cities of that state. Administrative correlation of Adapazarı changed in the 19th century. In the first part of this century, Kocaeli Subdivision of Adapazarı. Which is mentioned with Sapanca end tied to it, was tied to Hüdavendigar İnforming in 1836 and was mentioned as Adapazarı maa Sapanca. In the course of time, the situation changed and it started to be mentioned in Kocaeli subdivision of Bolu Province in the dividends of 1944-1945. in 1946, administration was changed and Kocaeli Subdivision to which Adapazarı was tied to, took place in Kastamonu Province.