Bu çalışmada Suriye'de iç çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana Türkiye'de yaşamını sürdüren Suriyeli mülteci öğrencilerin uyum sorunları ile Türk öğrencilerin mültecileri kabullenme düzeyleri araştırılmış olup cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar bulunup bulunmadığı incelenmiştir. Bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin uygulamış olduğu mevcut eğitim politikaları ve gelecekte karşılaşılabilecek olası sorunlar ve uygulanabilecek çözüm yollarının yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılı ile ulaşılan geçici eğitim merkezi müdürlerinin fikirleri üzerinden incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklem grubu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa Haliliye Rabia Hatun Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi, Konuklu Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Rabia Hatun İmam Hatip Geçici Eğitim Merkezi ve Milli İrade Geçici Eğitim Merkezi'nde eğitim gören 211 mülteci, 489 Türk öğrenci olmak üzere toplam 700 öğrenciden oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 173'ü erkek 527'si kız öğrencidir. Araştırmanın nitel boyutu için 4 farklı ilden toplam 15 geçici eğitim merkezi müdürü ile görüşme yapılmıştır. Çalışmada Türkiye'de yaşamını sürdüren Suriyeli mülteci öğrencilerin uyum sorunları ile Türk öğrencilerin mültecileri kabullenme düzeyleri araştırılmış olup cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar bulunup bulunmadığı ve geçici eğitim merkezi müdürlerinin bu konu ve mültecilerin eğitim durumlarıyla ilgili fikirleri incelenmiştir. Bu ilişkilerin incelenmesinde kategorik değişkenler sayı ve yüzde olarak özetlenmiştir. Sayısal değişkenlerin normallik testi Kolmogrov Smirnov testi ile kontrol edilmiştir. Bağımsız iki grup karşılaştırılmalarında sayısal değişkenlerin normal dağılım gösterdiği durumlarda Independent Samples t test kullanılmıştır. Bağımsız ikiden fazla grup için sayısal değişkenlerin normal dağılım gösterdiği durumlarda One-Way ANOVA kullanılmıştır. Gruplar arasındaki farklılıklar parametrik testlerin uygulandığı karşılaştırmalar için, Tukey testi ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel analizler SPSS programı ile yapılmış ve istatistik analizlerde anlamlılık düzeyi 0.05 (p-value) olarak dikkate alınmıştır. Ayrıca; değişkenleri açıklamada ortalama, standart sapma, yüzdelik dilim gibi değerlerde yansıtılmıştır. Araştırmada, 1.Suriyeli mülteci öğrencilerin cinsiyetleri bakımından ayrışma ve uyum sağlama (entegrasyon) düzeyleri açısından anlamlı farklılıklar bulunurken asimilasyon ve marjinalleşme (aykırılaşma) düzeyi ortalamaları arasında cinsiyetleri açısından anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. 2.Suriyeli mülteci öğrencilerin sınıf düzeylerine göre asimilasyon, ayrışma, uyum sağlama (entegrasyon) ve marjinalleşme (aykırılaşma) düzeyleri açısından anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. 3.Türk öğrencilerin cinsiyetlerine göre kabullenme, ayrışma, uyum sağlama (entegrasyon) ve dışlama düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. 4.Türk öğrencilerin sınıf düzeylerine göre kabullenme, ayrışma ve uyum sağlama (entegrasyon) seviyeleri açısından anlamlı farklılıklar bulunurken dışlama seviyesi açısından anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. 5.Geçici eğitim merkezi müdürleri ile yapılan görüşmelerde; öğrencilerinin Türkiye'ye uyum sürecinde karşılaştıkları başat sorunlar, mültecilerin Türk okullarında eğitim alması, kurumlarından mezun olacak öğrenciler ile ilgili gelecek hedefleri, örgün eğitim dışında kalan mültecilere yönelik fikirleri ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti' nin Suriyeli mülteci öğrenciler ile ilgili izlemesi gereken eğitim politikaları hakkındaki görüşleri bulgular kısmında ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Mülteci öğrenciler, uyum sorunları, eğitim, eğitim durumları, eğitim politikaları, yönetici görüşleri.
In this study, Syrian refugee students', who have been living in Turkey since the beginning of the Syrian civil war, adaptation problems and the level of Turkish students' adoption, are searched in terms of gender and class level. In this context, investigating Republic of Turkey's education policies, possible problems in future and solutions are aimed with the opinions of the instructors of temporary training centers with the help of semi-structured interview form. The sample group of this study is formed of 700 students from Şanlıurfa Haliliye Rabia Hatun Girl Anatolian Religious High School, Konuklu Vocational and Technical Anatolian High School, Rabia Hatun Religious Temporary Training Center and Milli İrade Temporary Training Center, 211 of them are refugees and 489 of them are Turkish. 173 of these students are male and 527 of them are female. For the qualitative part of the study, 15 temporary education center instructors are viewed from 4 different cities. In this study, Syrian refugee students' adaptation problems and the level of Turkish students' adoption are searched in terms of gender and class level and temporary training centers' instructors' opinions on these topics and refugees' educational status are analyzed. Categorical variables are summarized as number and percentage while analyzing the relations. Numeric variables' normality test was controlled with Kolmogrov Smirnov test. For independent two groups' comparison, Independent Samples t test was used in situations that numeric variables have normal distribution. In the situation that independent groups are more than two and have normal distribution, One-Way Anova was used. Differences between the groups are analyzed with Tukey test for the comparisons which parametric tests were used. Statistical analyses were done with SPSS and significance level in statistical analyses was considered as 0.05 (p-value). In addition to this, while explaining the variances, the figures like average, standard deviation, and percentiles were represented. In this study, 1.While there are meaningful differences from the point of the levels of disintegration and integration there are no meaningful differences from the point of the levels of assimilation and marginalization in terms of gender. 2.There is no meaningful difference in from the point of the levels refugee students' assimilation, disintegration, integration and marginalization in terms of class level. 3.There are meaningful statistical differences of Turkish students' levels of adoption, disintegration, integration and exclusion in terms of gender. 4.While there are meaningful statistical differences of Turkish students' levels of adoption, disintegration and integration, there is no meaningful difference from the point of exclusion in terms of class level. 5.The results of the reviews with temporary education center instructors about the main problems of their students during the adaptation process, the issue of refugee education in Turkish schools, future plans for the grad students, opinions on the refugees, who are out of the formal education, and the ideal policy of Turkey for refugees' education were discussed in detail in findings and result part. Keywords: Refugee students, adaptation problems, education, educational status, education policies, instructor opinions.
