Yapısal aile sistemleri kuramı temelli psikoeğitim programının aile ortamı, yeme tutumu ve obeziteye etkisi: Vaka çalışması

Abstract

This study aims at researching the variables relevant to obesity that is a problem has gradually become widespread and developping psychoeducating program besed on structural family systems directing families that have obese child and to test its efficiency. In this direction two researchs have been made. The first one is relational scanning type and practised with total 565 students whose ages change between 11 and 14. In this research it is dealt with the relations between obesity and gender, class level, socioeconomic level and family environment. In this research, the intergroup difference in dual groups is examined by independent group x2 test in order to analyse the relation between demographical variables and obesity. In the end of the research it is found out that the difference observed between obesity and gender and socioeconomic level is significant but the difference observed between obesity and class level is not significant. On the other hand, it is concluded that the unity and solidarity point of the obese children is low but point of control dimension is high. In the experimantal study that is made in the scope of second research the efficiency of psychoeducating program based on structural family systems theory is tested. The data is analyzed by the line chart technique. The information related to assessment instruments practised on each family member is acquired before and after psycoeducation and two months after psycoeducating program that is applied. In the light of the acquired data it is found out that the psycoeducating program based on structural family system theory is effective at arranging family environment, changing anormal eating attitude and weight loss. Keywords: Obesity, Theory of Structural Family Systems, Family Environment, Eating Attitude, Body Mass Index.

Bu araştırma giderek yaygınlaşan bir problem olan obeziteyle ilgili değişkenleri incelemek ve obezitesi olan çocuğa sahip ailelere yönelik yapısal aile sistemleri kuramı temelli psikoeğitim programı geliştirip etkililiğini test etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda iki çalışma yapılmıştır. İlk çalışma ilişkisel tarama türünde olup yaşları 11 ile 14 arasında değişen toplam 565 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada obezite ile cinsiyet, sınıf düzeyi, sosyoekonomik düzey ve aile ortamı arasındaki ilişki ele alınmıştır. Araştırmada demografik değişkenler ile obezite arasındaki ilişkiyi analiz etmek için ikili gruplarda gruplar arası farklılık bağımsız grup χ2 testi ile incelenmiştir. İnceleme sonunda obezite ile cinsiyet ve sosyoekonomik düzey arasında gözlenen farkın anlamlı olduğu, sınıf düzeyi ile gözlenen farkın anlamlı olmadığı görülmüştür. Ayrıca obez öğrencilerin birlik beraberlik boyutu puanlarının düşük, denetim boyutu puanlarının ise yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. İkinci çalışma kapsamında yapılan deneysel çalışmada yapısal aile sistemleri kuramı temelli psikoeğitim programının etkililiği test edilmiştir. Verilerin analizi çizgi grafik tekniği ile analiz edilmiştir. Psikoeğitim öncesi, psikoeğitim sonrası ve uygulanan psikoeğitim programından iki ay sonra her bir aile üyesine uygulanan ölçme araçlarına ilişkin bilgiler elde edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında yapısal aile sistemleri kuramı temelli psikoeğitim programının aile ortamını düzenlemede, anormal yeme davranışını değiştirmede ve kilo kaybında etkili olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Obezite, Yapısal Aile Sistemleri Kuramı, Aile Ortamı, Yeme Tutumu, Beden Kitle İndeksi.