Affetme eğilimi kazandırmaya yönelik psiko-eğitim programının affetme eğilimi kazandırma ve beş faktör kişilik özellikleri üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı affetme eğilimi kazandırmaya yönelik psiko-eğitim programının affetme eğilimi kazandırma ve beş faktör kişilik özellikleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırma bağımsız değişken ile bağımlı değişken arasındaki neden-sonuç ilişkisini belirlemeye yönelik olduğundan deneysel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırma Öntest-Sontest Kontrol Gruplu Desen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma Affetme Eğilimi düzeyi düşük, nevrotik kişilik özelliği puanı yüksek olan 12 deney grubu, 12 kontrol grubu üyesi olmak üzere toplam 24 üniversite öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Gruplara bireyler tesadüfi (yansız atama) şekilde atanmış ve hangi grubun deney hangi grubun kontrol grubu olacağına yine tesadüfi (yansız atama) şekilde belirlenmiştir. Araştırmada veriler Beş Faktör Kişilik Ölçeği ve Heartland Affetme Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma kapsamında deney grubuna on haftalık affetme eğilimi kazandırma odaklı psikoeğitim programı uygulanırken, kontrol grubuna herhangi bir işlem yapılmamıştır. Deney öncesi, deney sonrası ve izleme süreçlerinde deney ve kontrol grubu üyelerine aynı ölçme aracı uygulanarak sürecin etkililiği test edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre beş faktör kişilik özelliklerinden biri olan nevrotiklik kişilik özellik puanı yüksek, affetme puanı düşük olan yani affetme yeterliliği az olan bireylerin affetme eğilimlerini artırmaya yardımcı olmak üzere tüm kişilik özelliklerinde etkili bulunmuştur. Bulgular literatür ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Beş Faktör Kişilik Özelliği, Affetme Eğilimi, Psiko-eğitim Programı.

The basic aim of this study is to examine affect of psycho-education program for gaining the tendency to forgive on big five personality traits. The study was carried out via experimental design to determine the cause and effect relationship between the independent variable (big five personality traits) and the dependent variable (tendency to forgive). The study was conducted with Pretest- Posttest Control Group Design. 24 university students who attended to the study were randomly assigned to the experimental and the contol group each of which consisted of 12 university students. The data was collected through Big Five Personality Traits Scale and Heartland Forgiveness Scale. Within the scope of the study, experimental group was given 10-week psycho-education program to gain positive personality traits and to gaining forgiveness tendency while control group was not given any intervention. The effectiveness of the psycho-education program was tested by the same scale in pre-experimantal, post-experimental and follow up processes. According to the findings of the study, it was found that all of the personality traits were effective in order to help to gaining the tendency of forgiveness of individuals with high scores for neuroticism, one of the big five personality traits, and low scores for forgiveness, that is people with less forgiveness competency. The findings were discussed in the light of the literature and recommendations were made accordingly. Keywords: Five Factor Personality Characteristics, Tendency to Forgiveness, Psycho-education program.