Perakende sektöründe alışveriş merkezlerinin gelişiminin sektör yaşam eğrisi bağlamında incelenmesi : Türkiye ve ABD örneği

Abstract

Çeşitli tanımları olabilmekle birlikte en genel haliyle bir grup perakende işletmesiyle çeşitli ticari ünitelerin tek bir mülkiyet altında planlanması, geliştirilmesi, sahiplendirilmesi ve yönetilmesi olarak tanımlanan alışveriş merkezleri günümüz tüketicisinin birçok ihtiyacını karşılama noktasında modern ve dinamik yaşam merkezleri olarak kabul edilmektedir. Yıllar itibariyle yerel alışveriş merkezlerinden organize alışveriş merkezlerine doğru çeşitli türde alışveriş merkezleri ortaya çıkmıştır.Sektör yaşam eğrisi modeli, bir sektörün zaman boyunca aşamalar bazında (giriş, büyüme, olgunluk ve düşüş) geçirdiği evrimin nitelendirilmesine yönelik ortaya konan bir modeldir. Sektör yaşam eğrisi kavramı, ürün yaşam eğrisi literatüründen ve 1970'lerdeki yeni ürün geliştirme üzerine ortaya konan modellerden oluşan bir kavramdır. 1980'lerde teknoloji yönetimi temeli üzerine yapılan çalışmalar vasıtasıyla geliştirilmiştir. Ürün yaşam eğrisinin farklı aşamalarının özellikleri ve sektör evrimi ile ilgili düzenlemeler nihayetinde sektörel yaşam eğrisi kavramına öncülük etmişlerdir.Bu çalışmanın amacı Türkiye'deki alışveriş merkezlerinin sektörel değişimini, bu işin modern anlamda öncüsü olan Amerika Birleşik Devletleri'nin alışveriş merkezleri sektörü ile kıyaslayarak seyrinin incelenmesidir.Bu amaca ulaşabilmek için başta Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği ve Uluslararası Alışveriş Merkezleri Konseyi olmak üzere çeşitli kuruluşlardan elde edilen ikincil veriler yardımıyla her iki ülkenin alışveriş merkezi sektörleri incelenip karşılaştırılmıştır. Kullanılan parametreler çerçevesinde ABD alışveriş merkezleri sektörünün yaşam eğrisi bağlamında olgunluk döneminde, Türkiye'deki sektörün ise büyüme döneminde oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

The term `shopping center? has various definitions. In general, a shopping center is defined as a group of retail and other commercial establishments that is planned, developed, owned and managed as a single property. Nowadays, shopping centers are not only the places to meet many needs but they are also recognized as dynamic life centers. Over the years, shopping centers have been evolving from local shopping centers to organized malls.Industry life cycle model has four phases during its evolution: introduction, growth, maturity and decline. Industry life cycle concept stems from the literature of product life cycle and different models related to the new product development in the 1970?s. The model was developed through the technology studies which were examined in the 1980?s.The aim of this study is to examine the changes of the Turkish shopping center industry which has been undergoing in the context of industrial evolution by doing comparision with the US shopping center industry that has already been the pioneer in the modern base of the industry.In order to achieve this objective, several institutional abstracts especially databases of the Turkish Council of Shopping Centers & Retailers and the International Council of Shopping Centers were used. Both industries were examined and compared to each other with the assistance of these secondary data. Within the parameters that were used, it is possible to say that Turkish shopping center industry is in growth phase while the US shopping center industry is in maturity phase of its life cycle.