Azerbaycan'da hadis çalışmaları ve halkın hadis bilgisi

Abstract

Tez, Azerbaycan'da bağımsızlık sonrası yapılan hadis çalışmalarının tespit edilmesi ve halkın hadise bakışını, Azerbaycan'da hadis öğretimi ve çalışmasının seviyesini belirlenmesi açısından faydalı olacağı düşüncesi ile araştırılmıştır.Tezin ilk bölümünde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de din eğitimi veren ilahiyat fakültelerinde hadis öğretimi programı ve öğretim seviyesi tespit edilmiştir.İkinci bölümde bağımsızlık sonrası Azerbaycan'da yapılan hadis çalışmaları tespit edilmiştir. Bu doğrultuda konuyla ilgili Azerbaycan kütüphanelerinde hadis literatürü taranmış, bu alanda yapılan akademik araştırma ve makaleler gözden geçirilmiştir. Son olarak elde edilen kaynaklar incelenmiş ve genel özelliklerinden bahsedilmiştir. Tezin son bölümlerinde Azerbaycan halkının hadise olan tutumları tesbit edilmeye çalışılmıştır. Bunun için Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 16 yaş üzeri kişilere anket uygulaması yapılmıştır. Anketin oluşturulmasında Prof. Dr. Ali Çelik'in Halkın Hadis Bilgisi Ve Bilgi Kaynakları kitabında kullanılan anket ve dînî seviyenin tespitinde ise Türkiye Diyanet İşleri Başkanlığının Ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in birlikte gerçekleştirdiği Türkiyede Dînî Hayat Araştırması anket çalışmasında kullanılan dindarlık ölçeği yönlendirici olmuştur. Anketin değerlendirilmesi zamanı toplam 400 anket Spss programında incelenmiştir. Analiz esnasında frekans ve yüzde dağılımlarını içeren tanımlayıcı istatistikler sunulmuş, farkli iki grup arasındakı ilişkinin anlamlılık derecesini belirlemek için bağımsız grup t-test (Independent Samples t-test), daha fazla grupların karşılaştırılmasında ise tek yönlü varyans analizi (Oneway Anova) tekniği kullanılmıştır.Çalışmada gerçekleştirilen anket uygulamasından elde edilen sonuç, halkın hadise bakışının olumlu yönde olduğunu göstermiştir.

This thesis examines the hadith studies and public view on hadith in Azarbaijan after the independence, with the thought it would be beneficial to determine the level of Hadith studies and education in Azarbaijan.In the first part of the thesis, the level of education in the Hadith programs under the Faculties of theology in Baku, the capital city of Azarbaijan, was identified. In the second part, Hadith studies in Azarbaijan after the independence was determined. In this direction, hadith literature was scanned in the relevent Azarbaijan libraries and academic researches and articles in this field were reviewed. Finally, the resources obtained were examined and the general features were discussed.In the last part of the thesis, the attitude of the people of Azarbaijan towards Hadith has been tried to be determined. With this purpose in mind, a survey was conducted on people aged over 16 in Baku, the capital city of Azarbaijan. Questionnaires in Dr. Ali Çelik's book "People's Hadith Knowladge and Information Resources" and religiosity scale used in Turkey's Religious Life Survey which was performed jointly by the Presidency of Religious Affairs of the Republic of Turkey and Turkish Statistical Institute (TUIK) became source of inspration in the creation of the survey. Evaluation time of the survey a total of 400 questionnaires were analyzed in SPSS program. It presented descriptive statistics including the frequency and percentage distributions during the analysis, the different independent samples t-test to determine the degree of significance of the relationship the two groups between the (Independent Samples t-test), the comparison of more groups, one-way analysis of variance (Anova) technique was used. The results obtained from the survey conducted in the study showed a favorable view of public events.