Çocuk işçilerin çalışma yaşamlarının sektör bazlı nitel analizi: Manisa ili örneği

Abstract

Çocuk işçiliği tarihin her döneminde varlığını koruyan bir sosyal sorun olmakla beraber yoksulluk, işsizlik, göç gibi birtakım köklü sorunların çıktısı niteliğindedir. Çocuk işçiliği kavramı, çocukların fiziksel, ruhsal ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyen işlerde çalışmasını içermektedir. Çocukların çalışma yaşamına atılması çocukluk döneminin olağan gelişim evrelerini sekteye uğratmasının yanı sıra pek çok fiziksel, psikolojik ve sosyal riski getirmektedir. Dolayısıyla çocukların çalışma yaşamlarının detaylı araştırılması, böyle önemli bir sorunun çözüme kavuşması açısından elzemdir. Bu noktada çocukların tek bir sektör üzerinde çalışmadığı, birçok farklı çalışma alanına sahip olduğu görülmektedir. Yapılan araştırmada çocuklar çalıştıkları sektörlere göre sokak, tarım, sanayi ve hizmet sektörü başlığı altında gruplandırılmıştır. Çocukların çalışma yaşamlarının detaylı irdelenmesi amacıyla gerçekleştirilen araştırma, çocukların iş hayatlarını kategorize ederek sektörel anlamda çalışma yaşamlarının farklılaşıp farklılaşmadığını, sektörlerin benzeşen ve ayrışan yönlerinin neler olduğu noktasına açıklık getirme amacı taşımaktadır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Araştırma verileri yarı-yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Söz konusu görüşme formunda çocuk işçilerin demografik bilgileri, iş durumları, çalışma koşulları, çalışırken karşılaşabileceği riskler ile geleceğe yönelik beklentilerine dair sorular yer almıştır. Araştırmanın nitel alan araştırması kapsamındaki veri toplama faaliyeti gözlem ve derinlemesine mülakat suretiyle gerçekleştirilmiştir. Çocuk işçiler sokak, tarım, sanayi ve hizmet sektöründe çalışmasına göre kategorilere ayrılmıştır. Örneklem büyüklüğü Manisa ilinde çalışan her gruptan yaşları 11 ile 17 arasında olan 10'ar çocuk olmak üzere 40 çocuk olarak belirlenmiştir. Örneklem alınırken "Kartopu Örnekleme Yöntemi" kullanılmış olup veri analizi aşamasında betimsel analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi sonucunda çocuk işçilerin çalışma yaşamlarının sektör bazlı farklılaştığı sonucuna ulaşılmış olup çocuk işçiliğinin tek bir çalışma alanı üzerinden konumlandırılamayacağı ve çocuk işçiliği sorununun çözümüne yönelik yapılacak çalışmaların bu hususu göz ardı etmemesi gerektiği sonuçları ortaya çıkmıştır.

Although child labor is a social problem that preserves its existence in every period of history, it is the outcome of some fundamental problems such as poverty, unemployment and migration. The concept of child labor involves working in jobs that affect children's physical, spiritual and mental development negatively. Putting children into working life brings a lot of physical, psychological and social risks as well as interrupting the usual developmental stages of childhood. Therefore, a detailed investigation of the working life of children is essential to solve such an important problem. At this point, it is seen that children do not work on a single sector and have many different working areas. In the research, children were grouped under the title of street, agriculture, industry and service sectors according to the sectors they work in. The research, carried out with the concern of examining the working lives of children in detail, aims to clarify whether the working lives differ in sectoral sense by categorizing the work lives of children and what the similar and diverging aspects of the sectors are. Qualitative research method was preferred in this research. The research data were collected through a semi-structured interview form. The interview form included questions regarding the demographic information, job status, working conditions, risks that may be encountered while working, and their expectations for the future. The data collection activity within the scope of the qualitative field research of the research was carried out through observation and in-depth interview. Child workers are categorized according to their employment in the street, agriculture, industry and service sectors. The sample size was determined as 40 children, 10 children aged between 11 and 17, from each group working in the province of Manisa. While taking the sample, "Snowball Sampling Method" was used and descriptive analysis technique was used in the data analysis phase. As a result of the analysis of the data obtained, it was concluded that the working lives of child workers differed on a sector basis, and it was concluded that child labor cannot be positioned over a single workspace and the studies on the solution of child labor problem, this point should not be overlooked.