Ums/ufrs dönüşümünde kurumsal kaynak planlaması sisteminin benimsenmesi ve etkisi = Adoption and impact of enterprise resource planning in conversion of ias/ifrs

Abstract

Finansal raporlama üzerinde yapılan en önemli değişikliklerden biri yerel veya ulusal standartlardan Uluslararası Muhasebe Standartları (UMS) ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) olarak bilinen tek tip ve ortak bir raporlama diline geçiş olmuştur. Muhasebe standartları, şirketlere birçok avantaj getirmesiyle birlikte muhasebe sürecini ve muhasebe bilgi sistemini önemli ölçüde değiştirmiştir. Şirketler, standartların gerekliliklerini karşılayan verileri toplamak ve finansal tablolarını hazırlanmasını kolaylaştırmak için mevcut muhasebe bilgi sistemlerini, raporlama araçlarını ve yazılımlarını/uygulamalarını yükseltmekte veya yeniden yapılandırmaktadır. KKP sistemi ve ilgili entegre teknolojiler, muhasebe uygulamalarındaki gelişmeler üzerinde dönüştürücü bir güç olmuştur. Şirketler için UMS/UFRS dönüşümünde KKP sistemlerinin benimsenmesine karar verilmesinde şu anda ve gelecekte rol oynayacak önemli faktörler bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, UMS/UFRS dönüşüm sürecinde KKP sistemlerinin benimsenmesini teorik ve ampirik bir bakış açısıyla inceleyerek KKP sistemlerinin benimsenmesinde önemli rol oynayan faktörleri keşfetmektir. UMS/UFRS dönüşümünde KKP sistemlerinin benimsenmesinde etkisi olan faktörler teknolojik, örgütsel ve çevresel (TOÇ) model çerçevesinde ele alınmıştır. Ayrıca, borsada işlem gören ve görmeyen şirketlerin UMS/UFRS'ye göre finansal tablolarını daha çok denetim firmaları aracılığıyla mı yoksa kendi bünyesinde mi hazırladığını, şirketlerin yönetim raporlarını hazırlarken daha çok VUK temelli mi yoksa UMS/UFRS temelli finansal tablolarını hazırladığını gösteren ve UMS/UFRS dönüşümünde KKP sistemlerinin etkisini ortaya çıkaran detay bir çalışmadır. Borsa İstanbul (BIST)'te işlem gören ve borsada işlem görmeyen fakat 2020 yılı Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu ve Türkiye'nin ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500) içerisinde yer alan şirketlere ait veriler ve bu şirketlerde UMS/UFRS raporlaması yapan kurumsal kaynak planlaması sistem kullanıcıları çalışmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan 324 katılımcıya ulaşılmasıyla elde edilen anket verisi kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modeli paket programı SmartPLS ile analiz edilmiştir. Bulgular, üst yönetim desteğinin, uyumluluğun, göreceli avantajın ve koordinasyonun UMS/UFRS dönüşümünde KKP sistemlerinin benimsenmesi üzerinde olumlu ve anlamlı, karmaşıklığın olumsuz ve anlamlı etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Bulgular aynı zamanda maliyetin, organizasyon yeterliliğinin ve danışman desteğinin UMS/UFRS dönüşümünde KKP sistemlerinin benimsenmesi üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığını göstermektedir. Bu çalışmanın sonuçları, şirketlerin, danışman firmaların, kurum ve kuruluşların stratejiler geliştirirken dikkate alabilecekleri faktörlerin anlaşılmasını sağlar.

One of the most significant change in financial reporting has been the shift from local or national standards to a uniform and common reporting language known as International Accounting Standards (IAS) and International Financial Reporting Standards (IFRS). The advantages of accounting standards has significantly changed the accounting process and accounting information system. Companies are upgrading or reconfiguring existing accounting information systems, reporting tools and software/applications to collect data that meets the requirements of these new standards and facilitate the preparation of their financial statements. ERP systems and related integrated technologies have been a transformative force of the developments in accounting practice. There are important factors that play a role in the decision to adopt ERP systems in the IAS/IFRS conversion of companies, now and as well as in the future. This study explores the factors that play an important role in the adoption of ERP systems in the IAS/IFRS conversion process by examining the process from a theoretical and empirical perspective. The factors that have an impact on the adoption of ERP systems in the IAS/IFRS conversion are discussed within the framework of the technology, organization and environment (TOE) model. In addition, this study investigates whether traded and not traded companies prepare financial statements in accordance with IAS/IFRS on their own or through audit firms. Another research investigation is whether companies prepare their financial statements based on VUK or UMS/IFRS while preparing their management reports. Enterprise resource planning system users that prepare financial reports in accordance with IAS/ IFRS in companies of Turkey constitute the universal set of the research. The survey data, obtained from 324 participant, was analyzed with partial least squares structural equation modeling using SmartPLS software. The findings show that top management support, compatibility, relative advantage and coordination have a positive and significant effect on the adoption of ERP systems in the IAS/IFRS conversion, while complexity has a negative and significant effect. The findings also show that cost, organizational capability and consultant support do not have a significant impact on the adoption of ERP systems in the IAS/IFRS conversion. The results of this study provide an understanding of the factors that companies, institutions and organizations can consider when developing strategies.