Pandemi döneminde aile hekimliği uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi = Evaluation of job satisfaction and burnout levels of family medicine specialists during the pandemic period

Abstract

GİRİŞ VE AMAÇ: Çalışmamızda aile hekimliği uzmanlarının pandemi döneminde yaşadığı iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerini saptamak, sosyodemografik değişkenler ile iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi tespit etmek ve saptanan sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlandı. MATERYAL VE METOT: Çalışma; COVID-19 pandemisi döneminde yapılmış olup tanımlayıcı tipte kesitsel bir araştırmadır. Türkiye'de çalışan 417 aile hekimliği uzmanına 22 sorudan oluşan sosyodemografik veri formu, 22 sorudan oluşan Maslach Tükenmişlik Anketi ve 20 sorudan oluşan Minnesota İş Doyum Anketi uygulandı. Verilerin analizi kapsamında betimsel istatistikler, grup karşılaştırma testleri ve korelasyon katsayısı kullanıldı. İstatistiksel analizler ve hesaplamalar için IBM SPSS Statistics 20.0 programı kullanılmıştır ve anlamlılık düzeyi olarak 0,05 kabul edildi. BULGULAR: Çalışmaya katılan 417 aile hekimliği uzmanının yaş ortalamasının 39.82±7,84olduğu ve katılımcıların %59'unun kadın, %41'inin erkek olduğu tespit edildi. Aile hekimliği uzmanlarının içsel doyum puan ortalaması 3,38±0,67, dışsal doyum puan ortalaması 2,77±0,74 ve genel iş doyum puan ortalaması 3,13±0,64 olarak bulundu. Katılımcıların iş doyum puanları demografik değişkenlerden yalnızca gelir durumuna göre anlamlı fark gösterdi. Aile hekimliği uzmanlarının duygusal tükenme puan ortalaması 18,42±7,00, duyarsızlaşma puan ortalaması 7,02±3,65 ve kişisel başarı puan ortalaması 19,97±3,94 olarak bulundu. Katılımcıların tükenmişlik puanları demografik değişkenlerden çocuk sahibi olma ve gelir durumu değişkenlerine göre fark gösterirken; çalışma yaşamı değişkenlerinden idari görev, COVID-19 pandemisi öncesi hasta sayıları değişkenleri dışındaki değişkenler için anlamlı fark saptanmadı. SONUÇ: Sağlık sistemi her basamağı ile bir bütündür. Aksaklık yaşanan her bir basamak diğerini zaman içerisinde muhakkak olumsuz etkileyecektir. Güçlü bir birinci basamak sağlık hizmeti, ülkemizin sağlık sisteminin finansal sürdürülebilirliğini garanti altına alacak en önemli faktördür. Kaliteli ve sürdürülebilir hizmet, iş doyumu yüksek çalışanlarla mümkündür. Bunun için çalışanların fiziki mekanlarının iyileştirilmesi, iş yükünün, yapılan iş karşılığı alınan sorumluluğun ve iş karşılığı alınan ücretlerin, eşdeğer meslek grupları veya gelişmiş ülke meslektaşları ile birbirine yakın olması, iş doyumunu olumlu etkileyecektir. Çalışanları en çok olumsuz etkileyen durumlardan biri de iş garantisini tehdit eden mevzuat değişiklikleri olup iş doyumuna olumsuz etki etmektedir. Bu bağlamda aile hekimliği uzmanlarının tükenmişliğine neden olan durumların dikkate alınması gereklidir. ANAHTAR KELİMELER: Aile hekimliği, Aile hekimliği uzmanı, COVID-19, İş doyumu, Pandemi, Tükenmişlik

INTRODUCTION AND AIM: In our study, it was aimed to determine the job satisfaction and burnout levels experienced by family medicine specialists during the pandemic period, to determine the relationship between sociodemographic variables and job satisfaction and burnout levels, and to develop solutions for the identified problems. MATERIAL AND METHOD: It is a descriptive cross-sectional study conducted during the COVID-19 pandemic. Sociodemographic data form consisting of 22 questions, Maslach Burnout Questionnaire consisting of 22 questions and Minnesota Job Satisfaction Questionnaire consisting of 20 questions were applied to 417 family medicine specialists working in Turkey. Within the scope of data analysis, descriptive statistics, group comparison tests and correlation coefficient were used. IBM SPSS Statistics 20.0 program was used for statistical analyzes and calculations and the significance level was accepted as 0.05. RESULTS: It was determined that the mean age of 417 family medicine specialists participating in the study was 39.82±7.84 (±Standard Deviation (SD)) and 59% of the participants were female and 41% male. The mean internal satisfaction score of family medicine specialists was 3.38±0.67, the mean external satisfaction score was 2.77±0.74, and the mean overall job satisfaction score was 3.13±0.64. The job satisfaction scores of the participants showed a significant difference only according to the income status of the demographic variables. The mean emotional exhaustion score of family medicine specialists was found to be 18.42±7.00, the mean depersonalization score was 7.02±3.65, and the mean personal achievement score was 19.97±3.94. While the burnout scores of the participants differ according to the demographic variables of having a child and income status; A significant difference was found for the variables other than the variables of administrative duty, the variables of working life, and the number of patients before the COVID-19 pandemic. CONCLUSION: The health system is a whole with every step. Each step in which there is a disruption will definitely affect the other negatively over time. A strong primary health care service is the most important factor that will ensure the financial sustainability of our country's health system. Quality and sustainable service is possible with employees with high job satisfaction. For this, improving the physical spaces of the employees, the closeness of the workload, the responsibility received for the work done and the wages received for the work, with the equivalent profession groups or their colleagues from developed countries, will positively affect job satisfaction. One of the situations that most negatively affect the employees is the legislative changes that threaten the job guarantee, which negatively affects job satisfaction. In this context, it is necessary to consider the situations that cause burnout of family medicine specialists. KEY WORDS: Family medicine, Family medicine specialist, COVID-19, Job satisfaction, Pandemia; Burnout