Kaynaklı parçalarda titreşim ile gerilim gidermenin etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, toz altı ark kaynağı ile üretimi yapılmış farklı kalınlık ve farklı çelik kalitesindeki numunelerin titreşimle gerilim giderme uygulamasının kalıntı gerilime etkisi ile akma mukavemeti, çekme mukavemeti, tokluk ve sertlik değerlerine etkisi ile oluşan farklılığın incelemesi ve yorumlanması yapılmıştır. S235, S355 ve L415NE çelik kalitesindeki ve faklı kalınlıktaki plakalar, yüzey hazırlama işlemi yapıldıktan sonra toz altı ark kaynağı yöntemi ile spiral boru formunda şekillendirilmiştir. Üretilen dört borudan ikişer set numune alınmıştır. Alınan numunelerden bir sete titreşimle gerilim giderme işlemi uygulanmıştır. Diğer set ise işlem uygulanmadan kullanılmıştır. Titreşimle gerilim giderme işlemi yapılan ve yapılmayan numunelerden deneysel çalışmalar için test numuneleri çıkarılmıştır. Laboratuvar çalışmalarında elde edilen test numuneleri ile çekme testi, tokluk testi ve sertlik testleri yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, titreşimle gerilim gidermenin kalıntı gerilimi azaltırken akma mukavemeti, çekme mukavemeti, tokluk ve sertlik değerlerinde azaltma yapmadığı sonucuna varılmıştır.

Keywords: Residual stress, Submerged arc welding, Vibration residual stress relief In this study, the effect of vibration stress relieving on residual stresses of samples of different thicknesses and different steel qualities produced by submerged arc welding has been investigated and interpreted as a result of the effect on yield strength, tensile strength, toughness and hardness values. Plates of different thickness and quality of S235, S355 and L415NE were produced by submerged arc welding method by giving spiral pipe form after surface preparation process. Two sets of samples were taken from each of the four pipes produced. Stress relieving process with vibration was applied to one set of the samples taken. The other set was left without process application. Test samples were prepared for experimental studies from samples with and without vibration stress relieving. Tensile test, toughness test and hardness tests were performed with the test samples obtained in laboratory studies. According to the findings obtained in the study, it was concluded that while vibration stress relieving decreases residual stress, it does not decrease yield strength, tensile strength, toughness and hardness values.