Sezgisel bulanık çok kriterli karar verme teknikleriyle kamu kurumlarında projelerin önem derecelerinin sıralanması

Abstract

Şehirlerin yönetilmesinde büyük role sahip olan kamu kurumları yıllık plan ve projelerinde şehrin ve yaşayanların ihtiyaçları doğrultusunda, çevresel, politik, sosyal ve yönetimsel gibi somut / soyut yatırım alanlarına sınırlı bütçeler çerçevesinde harcama yapmaktadırlar. Yatırım yapılacak alanların değerlendirilmesinde yüz ölçümü, yaşayan nüfus, ortalama gelir seviyesi, yatırımdan yararlanacak hane sayısı, yatırımın kamuya yararı gibi etmenler ön plana çıkmaktadır. Günümüz belediyecilik anlayışının, geçmiş belediyecilik anlayışına göre daha yüksek beklentili olmasından dolayı birçok belediye, sunmuş olduğu projelerini, komşu olduğu illerin sınırlarına kadar götürmektedir. Hizmet verilen alanların geniş, proje maliyetlerinin yüksek ve yaşayan insanların beklentilerinin her geçen gün artması karar vericilerin işlemlerini zorlaştırmaktadır. Çok sayıda karar verici, çok sayıda kriter ve çok sayıda alternatif seçenek olduğunda, seçme ve sıralama işlemleri oldukça karmaşık bir hal alır. Çalışmamızda bu ve benzeri karar verme problemlerin çözümlenmesi sağlayan, uzman kişilerce yapılan proje önceliklendirme çalışmalarına destek verme amacıyla, çok kriterli karar verme tekniklerinin geliştirilmiş versiyonlarından biri olan "Sezgisel Bulanık AHP" ve "Sezgisel Bulanık TOPSIS" bütünleşik şekilde kullanılmış olup, kriterlerin ağırlıklandırılması "Sezgisel Bulanık AHP" ile, alternatifler proje gruplarının sıralanması "Sezgisel Bulanık TOPSIS" yöntemiyle sağlanmıştır. Buna göre, en önemli proje grubu olarak birinci sırayı "Modern Kentleşme ve Kent Estetiği", ikinci sırayı "Ulaşım Yönetimi", üçüncü sırayı ise "Çevre Yönetimi" alırken, "Etkinlik Odaklı Kurumsal Gelişim Yönetimi" ise son sırayı almıştır

Public institutions, which have a significant role in the management of cities, spend in their annual plans and projects in line with the needs of the city and its inhabitants, within the framework of limited budgets, on concrete / intangible investment areas such as environmental, political, social and administrative. In evaluating the areas to be invested, factors such as surface area, living population, average income level, number of households that will benefit from the investment, and public benefit of the investment come to the fore. Since today's municipal understanding has higher expectations than the previous municipal understanding, many municipalities take their projects to the borders of their neighboring provinces. The wide service areas, the high project costs, and the increasing expectations of the living people make it difficult for decision-makers. When many decision-makers, many criteria, and many alternative options, the selection and ranking processes become very complex. In our study, "Intuitionistic Fuzzy AHP" and "Intuitionistic Fuzzy TOPSIS", which are one of the developed versions of multi-criteria decision-making techniques, were used in an integrated way to support the project prioritization studies carried out by experts, enabling the solution of these and similar decision-making problems. The weighting of the criteria was "Intuitionistic Fuzzy AHP", the ranking of the alternatives project groups, is provided by the "Intuitionistic Fuzzy TOPSIS" method. Accordingly, as the most crucial project group, "Modern Urbanization and Urban Aesthetics" ranked the first, "Transportation Management" took the second place, "Environmental Management" third while "Activity-Oriented Institutional Development Management" ranked in the last place