Kentlerin sürdürülebilirliğinde ekolojik kent dönüşümleri

Abstract

Şehirlerin, ekolojik şehir yaklaşımıyla planlanması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için şehirlerin Ekolojik Ayak İzlerinin hesaplanması ve değerlendirilmesi önemli bir kaynaktır. Ancak Ekolojik Ayak İzi değerlendirmeleri genellikle ülkeler özelinde yapılmaktadır. Mevcut duruma göre, şehirlerde gerçekleştirilen faaliyetlerin Ekolojik Ayak İzine katkıları bilinmemekte ve gitgide Ekolojik Ayak İzi değerini arttırarak şehirleri sürdürülebilir ve ekolojik şehir şeklinden uzaklaştırmaktadır. Oysa ülkelerin olduğu gibi şehirlerin de kendilerine ait Ekolojik Ayak izi değeri mevcuttur. Şehirlere ait Ekolojik Ayak İzini tespit edilmesi için Sakarya İli örneğinde 2010 ve 2018 yıllarını kapsayacak şekilde yapılan bu çalışmada, Sakarya iline ait Ekolojik Ayak İzini oluşturan bileşenler belirlenerek her bir bileşenin ayak izi hesaplanmıştır. Buna göre Sakarya ilinin hem toplam Ekolojik Ayak İzi hem de Sakarya ilinde yaşayan nüfusa göre kişi başı Ekolojik Ayak İzi değeri her iki yıl için de tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, 2010 yılı için Sakarya İline ait toplam Ekolojik ayak izi değeri 1.125.856,026 gha ve kişi başı Ekolojik Ayak İzi 1,29 gha değerindedir. Ayrıca, 2018 yılına ait Ekolojik Ayak İzi 1.226.490,173 gha ve kişi başı Ekolojik Ayak İzi 1,21 gha değerindedir. Ayrıca bu süre içinde Ekolojik Ayak İzini oluşturan bileşenler değerlendirilip bileşenlerin ayak izi değerlerinin Ekolojik Ayak İzine katkıları tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçlara göre Sakarya ilinde her iki yıl için Ekolojik Ayak İzini arttıran bileşenin fosil yakıt tüketimi ile enerji kullanımı olduğu belirlenmiş ve buna göre alternatif yenilenebilir enerji kullanımının bu değeri azaltabileceği ve böylece sürdürülebilirliğe katkı sağlanabileceği belirtilerek daha ekolojik bir şehir dönüşümünün gerçekleştirilebileceği sonucuna varılmıştır.

In order to plan cities with ecological city approach and provide sustainability, the calculation and evaluation of Ecological Footprints of the cities are important resources. However Ecological Footprint evaluations are generally done specifically on countries. According to the current situation, Ecological Footprint contributions of the performed activities within cities remain unknown and over time increasing its Ecological Footprint making the cities less sustainable and taking them out of the shape of ecological cities. Whereas cities also have Ecological Footprint values such as countries. In this work which aims to cover the determination of Ecological Footprint of the cities, by taking Sakarya for years 2010 and 2018, every aspect that forms the Ecological Footprint has been determined and the footprint of each aspect has been calculated. According to this, both the total Ecological Footprint value and Ecological Footprint value per person living in Sakarya for two years has been calculated. The results show that the value of the total Ecological Footprint for 2010 values 1.125.856,026 gha and Ecological Footprint per person values 1,29 gha. Furthermore, the value of the total Ecological Footprint for 2018 values 1.226.490,173 gha and Ecological Footprint per person values 1,21 gha. Also within this period of time, both the aspects that form Ecological Footprints and the contribution of each aspects footprint to the Ecological Footprint has been determined. The obtained results within the working scope show that the aspect that increases the Ecological Footprint for Sakarya for both years is the consumption of fossil fuels and it also suggests that using alternative energy can reduce this value and contribute to sustainability allowing a better ecological city transformation.