Anahtar kelimeler: Cyclamen, Colchicum, antibakteriyel aktivite, antioksidan aktivite, toplam fenolik madde Bu çalışmada etanol ile hazırlanan Cyclamen coum Mill., Colchicum bornmuelleri Freyn ve Colchicum turcicum Janka ekstraktlarının disk difüzyon yöntemi ile B. subtilis ATCC 6633, E. faecalis ATCC 29212, E. coli ATCC 25922 ve S. epidermidis ATCC 12228, S. typhimurium ATCC 14028, P. aeruginosa ATCC 27853 ve C. albicans ATCC 1029, S. aureus ATCC 29213 mikroorganizmalarına karşı antimikrobiyal etkileri araştırılmıştır. Ayrıca hazırlanan ekstraktlarının DPPH süpürme aktivitesi ile antioksidan aktiviteleri ve Folin-Ciocalteu yöntemi ile toplam fenolik madde miktarları belirlenmiştir. Cyclamen coum bitkisinden elde edilen ekstraktların C. albicans üzerinde orta derecede antifungal aktivite gösterdiği belirlenmiştir. Colchicum turcicum ve colchicum bornmuelleri bitkilerinin toprak üstü ekstraktlarının E. faecalis üzerinde antibakteriyel etki gösterdiği belirlenmiştir. Bu ekstraktlar diğer test mikroorganizmaları üzeride antibakteriyel aktivite göstermemiştir. Hazırlanan ekstraktlardan elde edilen en yüksek ve en düşük antioksidan aktivite sonuçları (IC50 değerleri) Colchicum turcicum toprak üstü 14,2 µg/mL, C. bornmuelleri toprak altı 768,65 µg/mL olarak tespit edilmiştir. Çalışmada kullanılan ekstraktlar standart antioksidan madde olan askorbik asit ile karşılaştırıldığında C. bornmuelleri toprak üstü ve C. turcicum toprak üstü ekstraktlarının yüksek antioksidan aktivite gösterdiği tespit edilmiştir. Toplam fenolik madde miktarı C. bornmuelleri bitkisinin toprak üstü kısmından elde edilen ekstraktlarda 191,85 mg GA/100g olarak belirlenmiştir. Cyclamen coum, Colchicum turcicum ve Colchicum bornmuelleri geofit türleri potansiyel antioksidan kaynağı olarak ilaç endüstrisi, takviye edici gıda ürünleri ve gıda koruyucu maddeler olarak çok çeşitli alanlarda kullanılabileceği düşünülmektedir.
Keywords: Cyclamen coum, Colchicum, antibacterial acticity, antioxidant activity, total phenolic compounds In this study, antimicrobial effects of Cyclamen coum Mill., Colchicum bornmuelleri Freyn and Colchicum turcicum Janka extracts prepared with ethanol against B. subtilis ATCC 6633, E. faecalis ATCC 29212, E. coli ATCC 25922, S. epidermidis ATCC 12228, S. typhimurium ATCC 14028, P. aeruginosa ATCC 27853, C. albicans ATCC 1029 and S. aureus ATCC 29213 microorganism were investigated by using disk diffusion method. In additon, DPPH scavening activity, antioxidant activities and total phenolic substance amounts were determined with Folin-Ciocalteu method. It was determined that extracts obtained Cyclamen coum plant showed moderate antifungal activity on Candida albicans. It has been determined that abovegroun extracts of Colchicum bornmuelleri and Colchicum turcicum plants have antibacterial effects on E. faecalis. These extracts did not showed antibacterial activty on other test microorganisms. The highest and lowest antioxidant activity results (IC50 values) obtained from the extracts were determined as Colchicum turcicum above ground 14.2 µg/mL, Colchicum bornmuelleri underground 768,65 µg/mL. When the extracts used in this study were compared with the stanart antioxidant ascorbic acid, it was found that the aboveground extracts of C. bornmuelleri and C. turcicum showed high antioxidant activity. The total amounts of phenolic substances was determned as 191,85 mg GA/100g in the extracts obtained from the above ground part of the C. bornmuelleri plant. Cyclamen coum, Colchicum turcicum and Colchicum bornmuelleri geophyte species are thought to be used in a wide variety of fields as potential antioxidant sources in pharmaceutical industry, food supplements and food preservatives.