Lise öğrencilerinde anne- baba- ergen ilişkilerinin benlik saygısı ve davranış problemlerine etkisinin okul sosyla hizmeti bağlamında incelenmesi

Abstract

İnsan, dünyaya geldiği andan itibaren sürekli gelişim ve değişim içindedir. Hayatını, çeşitli dönemlerden geçerek devam ettirir. Hiç şüphesiz, insan hayatında her dönem, ayrı bir öneme sahiptir. Ancak her alanda değişim ve gelişim belirtilerinin görüldüğü dönem, ergenlik dönemidir. Bu dönem kişi ve toplum fark etmeksizin her bireyin yaşadığı bir dönemdir. Birey için, bu dönemi olumlu şekilde atlatmak, hayatının geri kalanı için oldukça önemlidir. Bu araştırmada amaç, ergenlik döneminde bulunan ve farklı lise türlerinde eğitim alan öğrencilerin ebeveyn ilişkilerinin, benlik saygılarına ve davranış problemlerine etkisinin incelenmesi ve ergenlik dönemi problemlerinin çözümünde okul sosyal hizmeti modelinin önemine dikkat çekmektir. Araştırmanın evrenini Kocaeli Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı liselerde eğitim alan öğrenciler, örneklemini ise bu evrenden seçilen 560 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Buna göre, kişisel bilgi formu, Anne-Baba-Ergen İlişkileri Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Davranış Problemleri ölçeği kullanılarak öğrencilerden nicel veri elde edilmiştir. Nicel verilerin analizinde, frekans tabloları, t testleri, tek yönlü varyans analizi(Anova), Scheffe Testi, Tukey Testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular, istatistik programı ile sistematik hale getirilmiştir. Verilerin yorumlanması sonucu, öğrencilerin anne ilişkilerinin baba ilişkilerinden daha iyi olduğu, benlik saygılarının ve davranış problemi gösterme sıklığının cinsiyete ve ebeveyn tutumlarına göre anlamlı fark gösterdiği, buna karşın anne-baba eğitim düzeylerinin ve ekonomik durumun ebeveyn ilişkileri, benlik saygıları ve davranış problemleriyle anlamlı fark göstermediği belirlenmiştir. Eğitim alınan okul türünün benlik saygılarına göre farklılaşmadığı bunun tersi olarak davranış problemleriyle anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir. Ebeveyn ilişkileri ile benlik saygısı ve davranış problemleri arasında negatif yönlü korelasyon belirlenmiştir. Benlik saygısı ile davranış problemleri arasında ise pozitif yönlü korelasyon görülmüş, davranış problemlerini sıklıkla gösteren öğrencilerin benlik saygısı düşük öğrenciler olduğu sonucuna varılmıştır. Alınan sonuçların ardından, öğrencilerin iyilik hallerinin iyileştirilmesi, akademik ve sosyal yönden geliştirilmeleri için okul sosyal hizmeti uygulamalarının hayata geçirilmesi ve okul ortamlarından yaygınlaştırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir.

SUMMARY