Osmanlı tarihi çalışmalarında hem birinci el kaynak olması hem de zengin veri çeşitliliğiyle şer'iyye sicilleri ön plana çıkmaktadır. İçerdiği kayıtlar özelde ait olduğu dönem ve bölgenin gündelik hayatını yansıtırken genelde Osmanlı Devleti'nin idarî, adlî, askerî, iktisadî, sosyo-kültürel mekanizmasına dair bilgiler sunmaktadır. Bu kayıtların değerlendirilmesi çeşitli konularda ve farklı disiplinlerde çalışmaların ortaya çıkmasına fırsat vermektedir. Ayrıca son zamanlarda mikro tarih alanında birçok çalışma için bilgi kaynağı yarattığı da bir gerçektir. Bu vesile ile şer'iyye sicilleri esas alınarak yapılacak çalışmalara ufak bir katkıda bulunmak ümidiyle h.980-983/m.1572-1575 zaman dilimine ait mahkeme kayıtlarını içeren Beşiktaş 10 Numaralı Şer'iyye Sicili seçilmiştir. Bu çalışmada öncelikle sicilin transkripsiyonu yapılmış ve içerdiği dava kayıtlarının özetleri çıkarılmıştır. Bunu takîben sicilin tanıtımı ve değerlendirilmesi ortaya konmuştur. Değerlendirme safhasında sicilin içerdiği kayıtlar konularına göre tasnif edilerek konuya ait terimler açıklanma yoluna gidilmiştir. Ortaya çıkan veriler ışığında devrin Beşiktaş kasabasına ait çeşitli ticari faaliyetler, esnafın denetlenmesi ve ürünlerin kalite kontrolü, köle ve cariyelik kurumunun işlevselliği, vakıf, kefalet ve vekâlet müesseselerinin toplumdaki rolü, nikah, boşanma, nafaka ve miras taksiminin detayları ayrıca hırsızlık, gasp, hakaret, sarhoşluk, zina gibi suçların tespit ve cezalandırılması gibi birçok konuya dair bilgi elde etme fırsatı doğmuştur. Çeşitli meslek kolları ve görevliler, geçerli para birimleri yanında kimi günümüzde hala varlığını koruyan mahalle, köy ve yerleşim birimleri hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca kayıtların ait olduğu döneme dair Beşiktaş'ın topografik yapısı ortaya konurken toplumsal yapının demografik boyutu, dini ve etnik grupların birbirleriyle ilişkileri hakkında ayrıntılı bilgiler ulaşmak mümkündür.
SUMMARY