Bas c. fraassen’in yapıcı empirizm anlayışı

Abstract

Yapıcı empirizm, Bas van Fraassen 1980'de yayımladığı The Scientific Image kitabında savunduğu ve savunmasının ardından hem realistlerin hem empiristlerin kendisine kayıtsız kalamadığı bir doktrindir. Yapıcı empirizm, bilimin bize yalnızca empirik olarak yeterli teorileri vermeyi amaçladığını ve bir teoriyi kabul etmenin yalnızca teorinin empirik olarak yeterli olduğuna inanmak anlamına geldiğini savunan görüştür. Bas C. van Fraassen, bilimin gözlemlenebilir olanın üzerine kurulduğunu ve gözlemlenemez olana dair bir iddiayı amaçlamadığını savunur, dolayısıyla bilimsel realizme karşı çıkar. Çünkü yapıcı empirist için bilimsel bir kuramın kabulü ancak teorinin deneysel olarak yeterli olduğu inancına sahip olması ile mümkündür. Yapıcı empiristin amacı, bireysel bir bilim adamının ya da bilim adamları gruplarının amacı arasında bir ayrım yapmak ve "Bilimin amacı nedir?" sorusuna odaklanmaktır. Bu yönüyle o, bilimin amacı ile bilimi özdeşleştirmez. Bilimin amacının, bize deneysel olarak yeterli teoriler sunmak olduğunu savunur. Bizim bu tez ile amacımız, mantıksal pozitivizmin popülerliğini kaybetmesiyle, bilim felsefesinde hakimiyet kuran bilimsel realizmin, en güçlü rakibi olarak görülen yapıcı empirizmin kendisini inşa ettiği kavramsal zemini tahlil ederek, doktrininin felsefi anatomisini sunmaktır.

SUMMARY