Bu çalışmanın amacı, Somali'de döviz kuru ile gayri safi yurtiçi hasıla, Enflasyon oranı, Yurtiçi yatırım, devlet harcamaları ve ticari açıklık gibi seçilmiş makroekonomik değişkenler arasındaki uzun ve kısa vadeli etkileşimi analiz etmektir. Çalışma, 1970'den 2019'a uzanan 50 yıllık bir dönemi kapsamaktadır ve söz konusu değişkenler arasındaki dinamik ve nedensel ilişkiyi analiz etmek için çeşitli ekonometrik teknikler uygulanmıştır. Başlangıçta sahte regresyon problemiyle karşılaşmamak için serilerin durağan özellikleri Augmented Dickey-Fuller ve Phillips-Perron birim kök testleri kullanılarak test edilmiştir. Daha sonra Otoregresif Dağıtılmış Gecikme Modelleri (ARDL) belirlenmiş ve ardından Toda-Yamamoto teknikleri kullanılarak nedensellik test edilmiştir. ARDL sınır testi analizinin sonuçlarının gösterdiği gibi, analiz edilen değişkenlerin arasında uzun dönemli bir ilişki mevcuttur. Elde edilen bulgulardan döviz kurlarıyla iktisadi büyüme arasında olumlu bir ilişki bulunmuş ve aynı şekilde ticari dışa açıklık değişkeninin döviz kurları ile olumlu bir ilişkisi varlığı tespit edilmiştir. Döviz ve enflasyon oranı arasında negatif bir ilişki gözlemlenmiş ve benzer şekilde ARDL sonuçlarına göre de yurtiçi yatırım ile döviz kuru arasında aynı bağ bulunmuştur. Devlet harcaması değişkeninin döviz kuru üzerinde karışık bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Ayrica, çalışma, döviz kurlarının ABD doları karşısında değer kaybetmesine neden olduğu için iç savaşın ve istikrarsızlığın olumsuz etkisini ortaya koyulmuştur.
The main target of this study is to analyze the long and short-run interaction between the exchange rate and the selected macroeconomic indicators like the gross domestic product, inflation rates, domestic investment, government spending, and the trade openness in Somalia. The study covers 50 years ranging from 1970 to 2019 and applied various econometric techniques to estimate the dynamic and the causal relationship between the said variables. At the outset, to avoid being encountered in the problem of spurious regression, it has been tested the presence of a unit root in the series using augmented Dickey-Fuller and the Phillips-Perron unit root tests. After that, the autoregressive distributed lag models (ARDL) specified the autoregressive distributed lag models and then followed by testing the causality using Toda-Yamamoto techniques. As the ARDL bound findings depict, there's a long-run relationship among the analyzed series. The findings found a positive relationship between exchange rate and economic growth. Likewise, the trade openness variable has been ascertained that it has a positive relationship with exchange rates. A negative relationship has been observed between the exchange and inflation rate. Similarly, according to the results of the ARDL, the same nexus is found between domestic investment and the exchange rate. The government expenditure variable was found to have a mixed impact on the exchange rate. Notably, the study revealed the negative impact of the civil war, as it's likely to cause the exchange rates to depreciate against the US dollar.