Türkiye - İran ticari ilişkileri (bölgesel kalkınma) 1994-2018

Abstract

Küreselleşmiş dünyada kapitalizmin ön plana çıkmasıyla birlikte dünya ülkeri arasında ticari ilişkiler ve uluslararası ticari amacını güden kurum ve kuruluşlar son zamanlarda ivedi bir şekilde önem kazanıp ülkeler arası işbirlikler ön plana çıkmaktadır. Dünya ticari döngüsünü değiştiren küreselleşme ve kapitalizmin önemini göz önünde bulundurarak, cuğrafi ve stratijik öneme sahip olan iki ülke türkiye ve iran arasındaki ticari ilişki bu çalışma kapsamında irdelenmektedir. İki ülke arasındaki ticari ilişkiler geçmişten günümüze değin dalgalı bir şekil de seyir izlemektedir. Bu duruma sebep olan faktörler iki ülke arasındaki bazen siyasi bazen ticari ilişkilerden kaynaklanmaktadır. Demokrasi gereği Türkiye ve İran tarafındaki devlet yönetiminin değişimi iki ülke arasındaki ticari ilişkilerinin konumu ve seyrinde büyük önem taşımaktadır. Siyasi durumun yanında Amereka Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği gibi ülkelerden yapılan yaptırımlar ve ülkenin kendi içinde veya dünyadaki krizler büyük ölçüde etkilemektedir. Özellikle İran'a yapılmış olan yaptırımlar iki ülke arasındaki ticari ilişkileri etkilemiştir. Kısaca Türkiye ile İran ticari ilişkileri ne sadece iktisadi yapıyla alakalı nede ülkelerin yaşamış oldukları siyasi olaylarladır. Ticari ilişkiler biraz önce saymış olduğumuz faktörlerin birleşimi sonucunda oluşmakta ve gelişmektedir. Türkiye ve İran arasındaki bazı malul ve yarı malul ürünlerde yukarıda saydığımız olumsuz durumlara rağmen artış göstermektedir. Özellikle elektrik, doğalgaz, petrol, gibi enerji potansiyeli yüksek olan ürünler iki ülke arasındaki ticari ilişkilerinde artış göstermektedir.

With the rise of capitalism in the globalized world, commercial relations between the countries of the world and institutions and organizations that pursue international commercial purposes have gained importance recently and cooperation between countries has come to the fore. Considering the importance of globalization and capitalism, which have changed the world trade cycle, the commercial relationship between Turkey and Iran, two countries with strategic and strategic importance, is examined within the scope of this study. The commercial relations between the two countries have been fluctuating from past to present. The factors that cause this situation are sometimes due to political and sometimes commercial relations between the two countries. As a requirement of democracy, the change of state administration on the Turkish and Iranian sides is of great importance in the position and course of the commercial relations between the two countries. In addition to the political situation, sanctions from countries such as the United States of America (USA) and the European Union and crises within the country or in the world greatly affect it. Especially the sanctions against Iran have affected the commercial relations between the two countries. Commercial relations are formed and developed as a result of the combination of the factors we have just mentioned. Despite the negative situations mentioned above, some disabled and semi-disabled products between Turkey and Iran are increasing. In particular, products with high energy potential such as electricity, natural gas, oil show an increase in the commercial relations between the two countries.