Huzurevi hizmetlerine ilişkin yaşlı algılarının değerlendirilmesi

Abstract

Gelişen teknolojiyle birlikte, birçok alanda hayata geçirilen ve insan yaşamını kolaylaştıran uygulamalar, sağlık alanındaki yenilikler, düzenli takip ve etkili tedavi ile birlikte ölü doğum oranları azalmıştır. Gelişmiş ülkelerden sonra gelişmekte olan ülkelerde de yaşam süresinin uzamasına ve yaşlı nüfus oranının diğer yaş gruplarına göre artmasına sebep olmuştur. Türkiye'de yaşlı nüfus 2015 yılı ile 2020 yılları arasında %22,5 artmıştır. TÜİK 2015 verilerine göre; 2020 yılında yaşlı nüfus 7 milyon 953 bin 555 kişi olmuştur. 2020 yılı verilerine göre bakanlığa bağlı Türkiye genelinde 158 adet huzurevi bulunmaktadır ve toplam 13.970 yaşlıya hizmet verilmektedir. Hizmetler, insanlar için, onların günlük yaşamında işlerini kolaylaştırmak ve hayat kalitelerini artırmak için başka insanlar tarafından yapılan işler/faaliyetlerdir. Huzurevleri de yaşlılara hizmet sunan kurumlardır. Bu yüzden huzurevlerinde sunulan hizmetin iyileştirilmesi çok önemlidir. Huzurevlerinin sundukları hizmetin kalitesini tanımlamak ve müşterilerine sundukları hizmetin kalitesini değerlendirebilmelerine olanak sağlamak için hizmet kalitesi yani beklenen hizmet ile algılanan hizmet kalitesi arasındaki farklardan yardım alınır. Bu çalışmanın amacı, Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon (HYBR) merkezlerinde sunulmakta olan hizmetlerin mevcut durumunun incelenmesi, hizmet kalite algısını etkileyen faktörlerin belirlenmesi, algılanan hizmet kalitesinin Servperf ölçeği ile görece etkilerinin analiz edilmesi ve bu bulgular ışığında çıkarımlar yaparak tüm paydaşlar için önerilerde bulunmaktır. 14 ilde dağıtılan 1430 anket, araştırma örneklemini oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme ile yüz yüze anket metodu kullanılarak, huzurevi sakinlerine anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler SPSS ve SmartPLS programları ile analiz edilmiş ve araştırmanın modeli Kısmı En Küçük Kareler Yapısal Eşitlik Modeli (KEKK-YEM) ile test edilmiştir. Sonuç olarak; çalışmada kullanılan bakım hizmetleri algısı ve yaşlının hizmet beklentisi, algılanan hizmet kalitesi üzerine etkilerinin ölçülmesi amacıyla geliştirilen ölçek için 4 ayrı form oluşturulmuştur. Bakım hizmetleri algısı ölçeği 3 alt boyut ve 14 ifadeden, yaşlı hizmet beklentisi ölçeği 3 alt boyut ve 11 ifadeden meydana gelmiştir. Algılanan hizmet kalitesi ölçeği ise 6 alt boyut ve 22 ifadeden oluşmaktadır. Bakım hizmetleri algısı alt boyutları ve yaşlının hizmet beklentisi alt boyutlarının farklı anlamlılık düzeylerinde algılanan hizmet kalitesi alt boyutları üzerine anlamlı ve pozitif bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

With evolving technology, applications used in many areas to make people's lives easier, innovations in health care, regular follow up and effective treatment, stillbirth rates have declined. This has led to prolongation of life and increase in the proportion of elderly population in developed countries as compared to other age groups. The elderly population in our country has increased by 22.5% between 2015 and 2020. According to the data of TUIK 2015, the elderly population in 2020 was 7 million 953 thousand 555 people. According to the data of 2020, there are 158 nursing homes under the ministry in Turkey and a total of 13,970 elderly people are being cared for. Services are works/activities performed by other people to facilitate their daily life and improve their quality of life. Nursing homes are facilities that provide services to the elderly. Therefore, it is crucial to develop the presented service in nursing homes. In order to determine the quality of services provided in nursing homes and to enable the evaluation of services for clients, the help is taken from service quality which is the differences between the expected service and the perceived service quality. This study aims to investigate the following objectives; the current status of services in elderly care and rehabilitation centers (ECRC). To determine the factors that influence the perception of service quality. To analyze the role of socio-demographic constituents in this perception and the relative influence of perceived service quality using the Servperf scale and in the light of these findings to draw conclusions and make suggestions for all stakeholders. 1,430 questionnaires distributed in 14 provinces constitute the research sample. The questionnaire was administered to nursing home residents using the face-to-face survey method with convenience sampling. The SPSS and SmartPLS programs examine the collected data, and the model of the research is tested using the Partial Least Squares Structural Equation Model (PLS-SEM). As a result 3 different scale forms composed on the purpose of evaluate the effects of perception of nursing services and service expectations of the elders on the perceived service quality. The scale of perception of nursing services has 3 subdimensions and 14 statements, service expectations of the elders has 3 subdimensions and 11 statements and perceived service quality has 6 subdimensions and 22 statements. It was established that the subdimensions of perception of nursing services and service expectations of the elders has a positive and significant influence on the subdimensions of perceived service quality in different significance levels.