MODERN SANATTAN GÜNÜMÜZ SANATINA İKİ BOYUTLU YÜZEYDE ZAMANIN GÖRÜNÜRLÜĞÜ VE TEMSİLİ

Abstract

Zaman genel olarak, ölçülmüş veya ölçülebilen süre kapsamında geçmişten günümüze geleceğin ilerleyişi olarak tanımlanır. Zaman, iki ardışık olay arasında geçen süre ile birlikte anı ve deneyimlere bağlı olarak belleğimizde bir karşılığa kavuşur ve zaman algısını oluşturur. Bu zaman algısı, insanın zamanı kavrama ve algılama yetisidir ve öznel deneyimi ile ilgilidir. Zaman kavramı, bilim, felsefe, edebiyat gibi birçok disiplinde olduğu gibi sanat alanında da tartışılan bir olgudur. Resim sanatında zaman, dönemsel farklı bakış açılarına sahip olsa da daha çok “an” olarak zamanın dondurulması şeklinde kendini görünür kılmıştır. Zamanın sürekliği ve akışını sağlayan hareket resim yüzeyinde “an” da donup kalmıştır. Ancak 20. yüzyılda fizik alanındaki gelişmeler ve fotoğraf makinesinin icadı sonucu elde edilen verilere bağlı olarak birçok sanatçı, zaman kavramını ve zamana bağlı algıyı çalışmalarının merkezine alarak, “an”ı dondurmanın ötesine geçmeyi sanatsal üretimlerinde amaç edinmişlerdir. Modern dönemle birlikte daha çok ardışık biçimde anın tekrarı olarak kendini gösteren zaman, ilerleyen dönemlerde belli bir süreyi ya da hareketi görünür kılmanın ötesinde, sanatta bir biçimsel tavır olarak kendini var ettiği gibi, kavramsal düzeyde sorgulanabilir bir boyuta gelmiştir. Bu çalışmada amaçlanan; tarihsel süreçte değişen zaman algısının sanata yansımalarını irdelemek ve bu bağlamda modern sanattan günümüze zamanın görünürlüğünü seçili referans sanatçılar üzerinden ele almaktır.