KADIN VE DOĞA İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA EKOFEMİNİZMİN SANATA YANSIMASI

Abstract

Doğa ve kadın sömürüsüne dikkat çekmeyi hedefleyen ekofeminizm, ekoloji ve feminizmin sentezinden oluşan sosyal bir harekettir. Ekofeminizm teorilerini, eril hâkimiyet ile doğanın sömürülmesi arasındaki ilişki üzerine kurmuştur. Doğanın ve kadının sömürülmesinin nedenlerini de batı felsefesinin düalist bakış açılarına dayandırmışlardır. Bu doğrultuda eleştirel bir yaklaşım getirmişler ve çözüm önerileri sunmuşlardır. Ekofeminizmin savunduğu görüşler de çevreci aktivistler ve feminist sanatçılar sayesinde gündelik yaşamda görünür olmuştur. Ekofeminizmin sanata yansıması 1960 sonrası feminist sanat hareketleri ve çevre sanatının gelişim süreçleriyle paralellik göstermiştir. Ekofeminist sanatın temsilcileri genellikle kadın sanatçılardır ve sanatsal tavırları ise doğa müdahaleleri üzerinedir. Bu sanatçılar, kültürel ekofeminizmin temel çıkış kaynağı olan Gaia ve Doğa Ana fikirleriyle bağlantılı kavramlardan yola çıktıkları gibi sosyal ekofeminizm savunduğu gezegenini koruma misyonuyla da hareket ederler. Bu çalışmada; kadın-doğa arasındaki tarihsel bağdan yola çıkılarak, batı kültüründeki düalist yaklaşımın kadın ve doğa sömürüsüyle olan ilişkisi irdelenmektedir. Elde edilen bulgulardan yola çıkarak konuyu temellendiren unsurlar genel hatlarıyla ele alınmış ve ekofeminizmin sanata yansıması referans sanatçılar üzerinden incelenmiştir.