Abstract:
Sertleşebilme kabiliyeti, teknik ve optimum şartlarla çelik seçimi ve
üretimin kontrolünde kullanılan mühim bir malzeme özelliğidir. Hiç bir
deneye lüzum kalmaksızın, ideal kritik çapın veya sertlik eğrilerinin hesapla
bulunabilmesi için geliştirilen metotlar aynı bir malzeme için çok
farklı neticeler verebilmektedir.
Bu araştırmanın gayesi, seçilen tipik malzemeler üzerinde ölçülen ve
hesaplanan değerleri mukayese ederek, her metodun geçerlilik sınırlarının
tayini ve en iyi yaklaşım veren metodlan belirtmekdir.
Çeşitli metodların aynı bir malzeme için farklı neticeler vermesinin
sebebi, kullanılan tesir faktörlerinin tespit edildikleri şartların ve alaşım
sınırlarının dışında da geçerli olacaklarının zannedilmesindendir. Sertlik
derinliğini tayin eden faktörler alaşım miktarları haricinde, imalat teknolojisinden
ve ostenitleme şartlarından gelen çeşitli iç ve dış tesirlerdir.
Sertleşme olayını direkt veya endirekt olarak etkileyen bütün bu değişken
tesirler sebebiyle, hesaplamalarda kullanılacak alaşım faktörlerinin
geniş sınırlar içinde geçerli olmaları imkansız görülmektedir. Biri birine
eşit olması gereken tesir faktörlerinin ortalama değerlerinden faydalanarak
ve artan alaşım nisbetine göre doğrusal değil üstel bir fonksiyona
göre değişim kabulü ile, yeni bir seri tesir faktörü hesaplanmıştır.
Yapılan mukayeseli hesaplamalar, bu faktörlerin daha da iyi bir yaklaşım
verdiklerini göstermiştir. Bunlarla beraber belirli bir alaşım için
regresyon metoduna göre bulunacak özel formüllerin pratikde en emin
hesaplama yolu olacağı tavsiye edilmektedir.