Aşağı Sakarya Nehri su ve sediment kalitesinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET Su ve sediment kirliliğine, sanayileşme, kentleşme, nüfus artışı ile zirai mücadele ilaçları ve kimyasal gübreler gibi kirlilik kaynaklarının yoğun ve bilinçsiz kullanımı sebep olarak gösterilebilir. Sanayinin çevre üzerindeki olumsuz etkisi diğer faktörlerden çok daha fazladır. Sanayi kuruluşlarının arıtma yapılmadan doğal ortama verdikleri atıkların doğrudan su kirliliğine ve dolaylı olarak da su kirliliğine bağlı toprak ve bitki örtüsü üzerinde aşırı kirlenmelere neden olduğu bilinmektedir. Bu rapor, Yukarı, Orta ve Aşağı Sakarya Havzası olmak üzere üç ayrı bölgeden oluşan 12 nolu Sakarya Havzasının Aşağı Sakarya Nehri bölümüne ait su ve sediment kalitelerinin belirlenmesine yönelik olarak elde edilen sonuçları içermektedir. Araştırma evreni, Orta Sakarya havzasının bitiş yerinden başlar ve Karadeniz’de son bulur. Aşağı Sakarya Nehrinin ön incelemesi sonucunda on adet örnekleme istasyonu belirlendi. Bu istasyonlardan Şubat 2007 ile Ocak 2008 tarihleri arasında 12 ay boyunca her ay düzenli olarak diğer karışma noktaları da dikkate alınarak su ve sediment örnekleri toplandı. Su örneklerinde 40 elementin (Vanadyum, Krom, Mangan, Demir, Kobalt, Nikel, Bakır, Çinko, Aluminyum, Bor, Kadmiyum, Arsenik, Selenyum, Antimon, Civa, Kurşun, Kalay, Kalsiyum, Magnezyum, Toryum, Molibden, Baryum, Stronsiyum, Berilyum, Lityum, Sodyum, Potasyum, Sezyum, Galyum, Germanyum, Platin, Wolfram, Tantal, Bizmut, Titanyum, Rodyum, Gümüş, Altın, Talyum ve Silisyum), sediment örneklerinde ise 38 elementin (Bor ve Lityum hariç) analizleri İndüktif Eşleşmiş Plazma-Atomik Kütle Spektrometre (ICP-MS) cihazıyla gerçekleştirildi. Ayrıca su ve sediment örneklerinin örnekleme anında ve/veya laboratuvarda bazı fiziksel ve kimyasal analizleri de yapıldı. Anahtar Sözcükler: Sakarya Nehri, Su, Sediment, ICP-MS, Ağır Metal, Adapazarı.

ABSTRACT Water and sediment pollutions can be caused by excessive use of herbicides, pesticides, and fertilizers in agricultural activities. Increase of urban population, industrialisation, and urbanisation can also be said as pollution sources. The industrial activities have major role on the environmental problems compared to other pollution sources. It is well known that industries with no or inadequate wastewater treatment facilities have direct effects on water pollution and indirect effects on soil and plant contaminations. This report contains the water and sediment quality analyses results of the third and last part of the Sakarya River Basin (Basin No:12), which consists of three parts: Upper, Middle, and Lower Sakarya River Basins. The research environment of this study starts from the Middle Sakarya River Basin and ends in the Black Sea. In the concept of this project, water and sediment samples were collected along the Lower Sakarya River Basin from pre-determined sampling stations between February 2007 and January 2008 monthly during 12 months of time. A total of 40 elements in water (Vanadium, Chromium, Manganese, Iron, Cobalt, Nickel, Copper, Zinc, Aluminium, Boron, Cadmium, Arsenic, Selenium, Antimony, Mercury, Lead, Tin, Calcium, Magnesium, Thorium, Molybdenum, Barium, Strontium, Beryllium, Lithium, Sodium, Potassium, Cesium, Gallium, Germanium, Platinum, Wolfram, Tantalum, Bismuth, Titanium, Rhodium, Silver, Gold, Thallium, Silicon), 38 elements in sediment samples (except for Boron and Lithium) were analysed by Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometer (ICP-MS). In addition, selected physical and chemical parameters of water and sediment samples were measured at the sampling point and/or laboratory. Keywords: Sakarya River, Water, Sediment, Heavy Metal, ICP-MS, Adapazari.