Mehmed Celal’in romanları ve popüler edebiyat geleneği

Abstract

Mehmed Celâl'in Romanları ve Popüler Edebiyat Geleneği isimli bu çalışmamızda edebiyat tarihçilerinin Ara Nesil diye adlandırdığı yazarlar grubunun önde gelen şair ve yazarlarında olan Mehmed Celâl'in 19 romanı, popüler edebiyat anlayışının ışığı altında incelenmeye çalışılmıştır. Yazarın, Venüs, Cemile, Dehşet Yahut Üç Mezar, Orora, Margerit, Elvâh-ı Sevda, Muhabbet-i Maderane, Küçük Gelin, Bir Kadının Hayatı, Zehra, Rene, Mükafat, Bîvefa, Müzeyyen, Dâmen-âlûde, İsyan, Kuşdilinde, Nedamet Yahut Bir Şairin Sernüvişti, Lem'an isimlerini taşıyan ve yayınlandıkları dönemde dikkat çekici bir okuyucu kitlesine ulaşmış olan romanları Türk edebiyatında estetik gaye gütmeyen, okuyucunun merhamet duygularım harekete geçirmeye yönelik popüler roman anlayışının yerleşmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu çalışmanın birinci bölümünde romanların tema ve yapı bakımından özellikleri tek tek incelenmiş ve değerlendirilmeye» tâbi tutulmuştur. Bu tahlil çalışması, romanın yayın serüvenini, şekil bakımından düzenlenme özelliklerini ve amacım, konusunu, olay örgüsünü, anlatıcı ve bakış açısı bakımından niteliğini, zaman ve mekan unsurlarının kullanılışını ve romanın kişilerini belirlemeye yönelik standart bir şablonla gerçekleştirilmiştir. Böylece romanların nitelikleri mukayeseli olarak ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, birinci bölümde tek tek yapılan bu analiz çalışmasından Mehmed Celâl'in romanlarının ortak teknik özelliklerini belirlemek için faydalanılmış ve aynı şablon bütün romanlara uygulanmıştır. Üçüncü bölümde romanların tema bakımından gösterdikleri ortak özellikler popüler edebiyat anlayışı çerçevesinde belirlenmeye çalışılmıştır. Dördüncü ve son bölümde ise, hem romanlarında sergilediği tutum ve hem de konuyla ilgili teorik görüşlerinden yararlanılarak yazarın roman anlayışı belirlenmeye çalışılmıştır.

In "Mehmet Celal's Novels and Popüler Novel Tradition" (keywords) named study, Mehmed Celal's 19 novels were searched/examined with perspective of popüler literatür comprehension. The writer qf these novels is one of the "Intermission Generation" writers group. In Celal's novels there is no aesthetics aim but there is compassion feelings and motivation of them. Therefare, talked about novels became first examples of popüler novel comprehension. Mentioned novels are Venüs, Cemile, Dehşet Yahut Üç Mezar, Orora, Margerit, Elvah-ı Sevda, Muhabbet-i Maderane, Küçük Gelin, Bir Kadının Hayatı, Zehra, Rene, Mükafat, Bivefa, Müzeyyen. Dâmen-âlûde, İsyan, Kuşditinde, Nedamet Yahut Bir Sairim Sernüvişti, Lem'an. It must be said that, at this period readers' directed their attention to these novels intensely. In the first part of this study, theme and structure features of novels were examined and evaluaeted one by one. This is an analysis study and qualities of novels were exposed comparatively. Mentioned goals were realized with using a standart pattern included publication adventure of novel, formal organization and aim, topic, knitting of events, quality of explanation and viewpoint, usage of time and space elements and also definition of charecters of novels. In second part, using above mentioned pattern some general technical features were defined.In third part,common features of novels were defined within popular literature comprehension as theme. In fourth and last part,according to the teoric point of view about topic and displayed attitude of Mehmrt Celal, writers' novel comprehension was defined as much as possible can be done. XI