Küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansal yönü ve Sakarya yöresinde bir uygulama

Abstract

ÖZET Dünya ekonomisinde, son yıllarda ortaya çıkan teknolojik trendlerin, özellikle sanayiye ve ticarete olan etkileri; bu alanda yeni bir akımın başlangıcı olmuştur. Ekonomik konjuktürün dalgalanma hareketlerinde, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin; teknolojik gelişmelerdeki ve yeniliklerdeki basanları, esnekliğin ve yeniliklere yatkın olmalarının doğal bir sonucu olduğu anlaşılmıştır. 1980'lerin başında sürekli ve hızlı bir ivme kazanan, bu değişim küçük ve orta ölçekli işletmeler lehine bir sahne almış ve gerek gelişmiş gerek gelişmekte olan tüm ülkelerde bu anlayışın desteklenmesine yol açmıştır. Bununla bağlantılı olarak ülkelerin siyasi ve ekonomik politikalarında; yönlendirici ve destekleyici stratejilerin uygulanması kaçınılmaz olmuştur. Ancak herşeyden önce; bu stratejilerin hedefi olan kesimin sınırlarının çizilmesi, başarının koşulu olmuştur. Böylece küçük ve orta ölçekli işletmelerin tanımlanması gereği burada ortaya çıkmıştır. Küçük ve orta ölçekli işletme kavramları, nispi ölçütler olduğundan, bu sanıldığı kadar kolay olmamıştır. Şöyleki; bugün küçük ve orta ölçekli işletmeler için evrensel bir tanımlama yapılamamıştır. Çünkü, ülkelerin içinde bulundukları zamana göre sosyo-ekonomik-teknik-kültürel koşulların evrelerini hep birlikte aynı anda yaşamaları imkansızdır. Bu bakımdan da ülkelerin, daha mikro boyutta ilgili kuruluşların, küçük ve orta ölçekli işletme tanımlarının ortaya konmasında nitel ve nicel bazı kriterleri kullanmaları gerekmiştir. Küçük ve orta ölçekli işletmeler, ekonomik ve sosyal sistemlerde son derece önemli bir yere sahiptirler. Bu işletmelerin gerek başka ülkelerde gerek ülkemizde ekonomik ve sosyo politik yaşama olan yararlan saymakla bitmez. Bugün bazı veriler yardımı ile ülkemizdeki durumu şu şekilde ele alabiliriz. Toplam imalat sanayi işletmelerinin içindeki payı %99.6 dır ve toplam imalat sanayi istihdamının %57.3'ü bu işletmelerce karşılanmaktadır. XVIAncak bu işletmeler ülkemiz ekonomisinin vazgeçilmez unsuru olmalarına rağmen, birçok sorunla içiçedirler. Özellikle Finansman sorunları, tüm sorunların başında gelmekte ve birbakıma diğer sorunların oluşumuna da etkide bulunmaktadır. Herşeyden önce bu işletmelerin finansal yapılan yetersizdir ve büyük işletmeler gibi alternatif fon kaynaklarından yoksundurlar. Gelişmiş ekonomilerde bu konu ile ilgili; etkin birtakım çareler bulunmasına rağmen, finansman sorunları hergeçen gün artan bir nitelik almıştır. Ülkemizde; bu alanda bazı modern finansal sistemlerin altyapıları oluşturulma aşamasına gelmiş ve yakın bir zamanda küçük ve orta ölçekli işletmelerin, bu araçlardan yararlanması kaçınılmaz olmuştur. Finansal yönetimin tüm işletmelerde olduğu gibi, küçük ve orta ölçekli işletmelerde de önemli bir işleve sahip olduğu bilinmektedir. Ancak; bu işletmelerin başarısında ve içinde bulunduktan sorunlann çözümünde anahtar role sahip bu işleve gerekli önemin verilmediği bir gerçektir. Finansal yönetimin araçlarından olan; sermaye, nakit, stok, duran varlık, alacak ve borçlann yönetimi; küçük ve orta ölçekli işletmelerde de etkin bir şekilde uygulanabilir. Özellikle büyük işletmelerde kullanılan finansal analiz tekniklerinin, küçük ve orta ölçekli işletmelerinde yararlanabileceği kompleks olmayan, araçlan mevcuttur. Sağlıklı bir yapının oluşturulmasında ve işletmenin devamlılığının sağlanmasında ; finansal araç ve tekniklerin uygulanması; gereklilik arzetmektedir. Çalışmanın uygulama bölümünde; Sakarya yöresinde faaliyette bulunan ve KOBİ özelliklerine sahip; gıda, elektrik, orman ürünleri, otomotiv yan sanayi ve metal ana XV11sanayi işletmelerine uygulanan çalışmadan derlenen bilgiler ışığında, bazı tespitler yapılmıştır. XV111

The effect of technologic trends arised in recent years in the world economy, to the industry and commerce became the beginning of the new idea in this field. During the economic conjuctions, the successes of small and medium size firms, in technologic developments is the natural results of their flexibility and approachment to the renovations. Early 1980, small and medium size firms had great successes in parallel with technologic developments more then big size firms in the world. Which caused to support them in all aspects. In connection with this, economicand political support programmes have been launched inevitably. First of all, to identfy the limitations of the success which is the base and necessary to determine small and medium size firms. Ratios are the base figures to identfy the small and medium size firms but these are hot olso much easy to be base such limitations in today these is no universal common definition for small and medium size firms. Because it is not possible to have some experiance of all countries at the same time due to their different socior economic, technical and cultural stractures and erolvations. Hence definition of small and medium size firms in micro level needs much more guantity and guality criterios. Small and medium size firms have very much important economic and social places that they have numereous benefits both social and economical level in our conutry too. Today by using some dentas we can summerite sutuation in our country as fallows. The share of small and medium size firms in industrial production is ground by 98,8% vice versa their share in total employment is around by 57,3%. Albeit there firms are inevitable element of economy, they have numereous problems. Especially financing problemis the main handicap to be solued which cause olso arising of other problems. First of all, financial structures of these firms are vere weak and they don't have alternative funds, like big size firms. xixAlthough, sonic effective measurements have been taken please in developed economics, financing problems still have increasing importancv than others. It is obviously known that financial management has very big importancv and ke\ role in such firms vicc-vcrsa this necccssity is not understood yet. Capital, cash stock fixed assets recesivables and payables management which are the tool of financial management can be applied effooth ely in such firms. Especially financial analysis technies aplied in big size firms, can olso simplay be used in small and medium size firms. Finally, it is necessary to use financial tools and technics in order to establish an health organization. x\