Vadeli piyasalar ve Türkiye uygulaması

Abstract

Globalleşme dünyamızı büyük hızla bir köye dönüştürmektedir. Dünya ülkeleri ile Türkiye'nin entegrasyonu ise büyük bir gecikme yaşanmadan gerçekleştirilmek zorundadır. Bu hedefe ulaşmanın en önemli araçlarından birisi de dünyada her geçen gün önemi daha iyi kavranan ve işlem hacmi giderek artan Vadeli İşlemler Piyasalarıdır. Bu çalışmanın temel amacı, Vadeli İşlemler Piyasaları ile yeni tanışmakta olan Türkiye'deki mevcut anlayış ve bilgi eksikliğini bir parça olsun gidermektir. Çalışmada vadeli işlemler piyasalarının teorisinden çok bu piyasalara ilişkin farklı yaklaşımlar ile Türkiye'deki mevcut yapıyla birlikte öncelikle yapılması gereken çalışmalar ve öneriler ele alınmıştır. Gelişen dünya ticaretinde, sabit kur sisteminden esnek kur sistemine geçilmesi sonrasında gündeme gelen kur riski ve buna ilave olarak fiyat değişkenliği riski, öncelikle ithalatçı ve ihracatçı olmak üzere tüm dünya firmalarını risk yönetimine ağırlık vermek zorunda bırakmıştır. Hatta risk yönetimi, firmaların varlıklarını sürdürebilmeleri için rakiplerini geride bırakmaktan da öte önemli bir konuma yerleşmiştir. Çalışmada risk yönetimindeki farklı yöntemlere kısaca değinilmekle birlikte, en etkin bir risk yönetim aracı olarak vadeli işlemler piyasaları üzerinde durulacak ve Türkiye'de vadeli işlemler piyasalarının gecikmesinin nedenlerine değinilecektir. Mevcut altyapı özellikleri verildikten sonra halen kullanılmakta olan vadeli işlemlerin yanısıra kurulma hazırlıkları devam eden vadeli işlemler borsalarına değinilecek ve ayrıca kurulma aşamasında olan, kurulması düşünülen ve bunların dışında kurulması gereken vadeli işlem borsaları hakkında bir takım uyarı ve öneriler getirilmeye çalışılacaktır. Bu çalışmada dünyadan ve Türkiye'den olmak üzere çeşitli akademik finans çevrelerinden farklı görüşler ele alınacak ve ayrıca kamu kurumlarınca hazırlatılan teknik çalışmalardaki görüşlere de yer verilecektir. Sonuç olarak vadeli işlemler piyasalarının Türkiye'de oluşan konjonktürde artık kaçınılmaz olduğu ve bu konuda kaybedilecek bir dakika bile olmadığı görüşlerine yer verilmeye çalışılmıştır.

Globalization changes the world into a huge village rapidly. Therefore it's necessary to realize an integration between Türkiye and world countries without being so late. One of the most important instruments of achieving that aim is futures markets whose trading volume expands day by day and whose importance is comprehended better. The main goal of this thesis is to remove wrong thoughts and make higher information level about futures markets which Türkiye was being introduced recently. Instead of theoretical information, different approaches about futures markets was considered in this thesis and also existing infrastructure of Türkiye and works to be done firstly and suggestions were presented. In growing world trade, because parity and price risk arose after transition from fixed parity to dynamic parity, exporting and importing firms had to manage and hedge those risks. Nowadays risk management for every firms is more important than beating the competitors. Although futures transactions were considered in this work, other risk management techniques were also mentioned shortly. The reasons of being late of Türkiye on futures markets were discussed. After giving existing infrastructure features, futures transactions being used and markets whose preparations of establishment continue were considered and then some warnings and suggestions about exchanges which are thought to be establish and which must be established. In this thesis some opinions of academic financial authorities from Türkiye and the world were presented and also it has given place to approaches that were stated in technical studies prepared by public foundations. Key-words : Forward, futures, options, swap.