İstanbul ilinin sorunları ve yönetiminin yeniden yapılanması ile ilgili yaklaşımlar

Abstract

İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethinden, Tanzimat'a kadar geçen süre içinde, Şehir ve Belediye hizmetlerini tek merkezden yürütecek bağımsız bir organ oluşturulmamıştı. Bu dönem içinde şehir yönetiminden Kadı sorumluydu. 1855 yılında Şehremaneti adıyla kurulan İstanbul Belediyesi değişik tarihlerde geçirdiği yasal düzenlemelere rağmen bir takım mali imkansızlıklardan dolayı kendisinden bekleneni veremedi. Osmanlı Döneminde geçirdiği en ciddi ve tarihi yasal düzenleme 1877 yılında özel olarak çıkarılan "Dersaadet Belediye Kanunu"dur. Cumhuriyet Döneminde, 1930 tarih ve 1580 sayılı Belediye Kanunu ve bir dönem idari ve yerel yönetimlerin tek elde toplanmasının yanısıra, bilhassa 1984 tarih ve 3030 sayılı Büyükşehir Belediyeler Yasası gibi bir kısım yasal düzenlemeler Büyükşehirlerin sorunlarını çözmek ve daha etkili biçimde yönetmek amacıyla yapılmış çalışmalardır. Ülkemizde 1950'den sonra gelişen sanayileşmeye paralel olarak gerçekleşen kentleşmenin en çok görüldüğü illerin başında İstanbul gelmektedir. Ancak bu gelişmeye paralel olarak ortaya çıkan ihtiyaçlara sağlıklı çözüm yollarının bulunamaması, İstanbul'da sorunların giderek artmasına sebebiyet vermiş, bugün gelinen noktada İstanbul ili yönetiminin yeniden yapılanmasını gerekli ve hatta zorunlu kılmıştır. İstanbul ilinin idari yapısının yeniden düzenlenmesine ilişkin ileri sürülen yaklaşımlardan herhangi birisine ağırlık vermek yerine, mevcut yaklaşımları eleştirel bir analize tabi tutarak, uygun bölümleri ihtiva eden sentezci bir model geliştirmek gerektiği kanısındayız.

From its conquest by Ottomans to the Tanzimat Period, Istanbul was lack of and independent unit to carry out its municipality services. During this period, Kadi was responsible from the administration of the city. The municipality of Istanbul was firstly established under tne name of Şehremaneti in 1855. But, due to some fiscal deficiencies, some further legal arrangements weren't enough to realize expected performance. In Ottoman Period, the must serious and important legal decision was made when Dersaadet Belediye Kanunu was acted. In The Republican Era, The Act Of municipality dated 1930 numbered 1580, an act gathering legislative and local administration in one hand and the Act of Greater municipality weere some important legal arrangements to solve the problems of cities more effective way. In our country urbanization, which was an outcome of industrial development was mostly affected to Istanbul. Unfortunately, like many other developing countries, the structural background, which was anticipated to absorb the immigration, was not in hand. So the problems have grown day by day. Nowadays, the administration of Istanbul is urgently needed restructured. Instead of giving importance one of the approaches which is proposed to rearrange the administration of istanbul, it is proper to criticize the present approaches and to develop a synthetic model which is consisted of the most appropriate part.