Anadolu Bir Klise Babası: Nazianzuslu Gregory

Abstract

Yazma eserler, tarihte yaşamış önemli bilim adamlarının gerçekleştirmiş oldukları bilimsel faaliyetleri günümüze taşımaları itibariyle önemli kaynaklardır. Bu alanda yapılacak araştırmalar sayesinde bilim tarihi çalışmaları daha sağlıklı bir zemine oturtulmuş olacaktır. Bu çalışmanın araştırma konusu, 13. yy.'da yaşamış bilim adamlarından Şemsüddin Semerkandî'nin İbn Sinâ'nın el- İşârât ve't-Tenbîhat adlı eserine yazmış olduğu bir şerh olan Beşârâtü'l-İşârât adlı eserin "nefs" konusunun yer aldığı 3. bölümdür. Çalışmamızda nefs bölümünün tahkik, tercüme ve değerlendirmesi yapılmıştır. Şemsüddin Semerkandî hakkında daha önce yapılmış çalışmalar göz önüne alınarak hayatı, ilmi kişiliği ve yaşadığı dönem konularının ayrıntılarına girilmemiştir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde, çalışmada kullanılan nüshalar, tahkik metodu ve tercüme yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölüm nefs bölümünün değerlendirmesinden oluşturmaktadır. Semerkandî kapalı üslupla yazılmış olan İşârât'ı açıklamak için klasik şerh metodunu kullanmıştır. Yeri geldiğinde kendine ait eklemelerde de bulunmuştur. Anlaşıldığı kadarıyla Semerkandî'nin gayesi yeni bir düşünce ortaya koymak değil, müphem olan esere açıklık kazandırmaktır. Üçüncü bölüm tahkikli metinden oluşmaktadır. Çalışmanın ek bölümünde ise Beşârât'ın ilgili bölümünün Türkçe çevirisine yer verilmiştir. Çeviride Semerkandî'nin kullandığı kelimeler dışına çıkılmamış ve birebir tercüme yapılmıştır. Sonuç olarak, Semerkandî'nin Beşarât adlı eserinin nefsle ilgili bölümünün anlaşılması adına bir ilerleme sağlanmıştır. Ayrıca tahkikli metinle eserin bir kısmı bilim dünyasına kazandırılmış olup, İslam bilim tarihine sınırlı da olsa bir katkı sağlanılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Semerkandî, Beşârât, İbn Sinâ, Nefs

This thesis aims to present critical edition, translation and evaluation of the third part (on the soul) of Shams al-Din al-Samarqandi's Basharat al-Isharat on Ibn Sina's alIsharat wa't-Tanbihat. Since there are works done on Samarqandi before, dealing with his life, his age and his thought, this thesis discusses these issues only briefly. It consists of four chapter. The first chapter presents information about the manuscripts and the methodology that is used in this study. The second chapter gives an evaluation of the chapter on the soul. It presents Samarqandi's method of commenting on the Isharat. It shows that Samarqandi tries to clarify Ibn Sina's expressions only and does not aim to put forward new ideas. The third part presents the critical edition of the third part of the Basharat. The fourth part consists of Turkish translation of the text. In the translation a method of literal translation is preferred. It is hoped that this study on Samarqandi's Basharat will contribute to some extend to the History of Science. Key words: Samarqandi, Basharat, İbn Sina, Soul