Büyükşehir Belediyeleri ülkemizde 1984 yılında kurulmuş olan yerel yönetim birimleridir. Büyükşehir Belediyelerinin kanuni olarak üç organı bulunmaktadır. Bunlar Büyükşehir Belediye Başkam, Büyükşehir Belediyesi Encümeni ve Büyükşehir Belediyesi Meclisidir. Büyükşehir Belediye Başkam sistemin esas organı bel belkemiğidir. Büyükşehir Belediyelerinde esas olan 'Güçlü Başkan' modelidir. Yerel Yönetimlerin birikmiş sorunları, metropolitan bölgelerin sorunlarının acil şekilde çözülmesinin gerekliliği, 1980 sonrası siyasette etkin olan T. Özal'ın pragmatizmini sonucu etkin bir model oluşturulmak istenmesi sayılabilir. Bu amaçla etkin büyükşehir yapılanmasına matuf olarak; mali bakımdan önemli oranda kaynak aktarımı bunun yanında yürütmeyi hızlandırmak açısından karar organlarını da belediye başkanına göre yapılandırma gözlemlenmektedir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi de bu kanunun çıkışma kaynaklık etmiştir. Bu itibarla güçlü başkan modelinin halen uygulandığı gözlenmektedir. Büyükşehir Belediyesi sisteminde; büyükşehir belediye meclisi belediye başkam ile ilişkilerinde güçlü başkana karşı bazı mekanizmalar ile dengelenmek istenmiştir. Bu mekanizmalar; Faaliyet Raporu, bütçe, gensoru ve soru gibi denetim mekanizmalarıdır. Ancak bu denetim mekanizmalarının belediye başkanının gücünü dengelediği söylenemez. Nitekim pek sık kullanılmama yanında karar süreçlerinde yargının çok somut deliller istemesi bu denetim mekanizmalarından beklenen etkiyi vermemektedir. Öte yandan belediye başkam, mecliste partisinin üyeleri açısından azınlıkta ise başka partilerle uzlaşmaya giderek çalışmalarım sürdürme yoluna girmektedir, istanbul Büyükşehir Belediye Meclisinde bir ve ikinci dönemde belediye başkanlarının partileri çoğunlukta olduklarından meclis çalışmaları açısından zorlanmamakta iken, üç ve dördüncü dönemlerde ise mecliste azınlıkta olan başkanlar başka partilerin katılımı ile karar alabilmektedirler. Bundan dolayı meclis önceki iki döneme göre başkan karşısında nispi olarak daha güçlüdür. Büyükşehir Belediye Encümeni ise; başkanın yürütmedeki ikinci ayağı gibi iş görmektedir. Adeta Bakanlar Kurulu gibi bazı önemli kararların alındığı bürokratlardan oluşmuş bir kuruldur. Ancak bu kurulun tüm üyelerinin atamalarının belediye başkanınca gerçekleştirilmesinden dolayı bu organ açısından belediye başkanın sıkıntısı bulunmamaktadır. Öte yandan meclisin toplantı halinde olmadığı zamanlarda bazı görevleri encümenin üstlenmesi meclise göre onu başkan lehine önemli kılmaktadır.
Metropolitan Municipalities are local autority units that established in our Country in 1984. Metropolitan Municipalities have three organs as legally. Those are Mayor of Metropolitan Municipality Council and Metropolitan Municipality Assembly. Mayor of Metropolitan is the essential organ of system.'Towerful Mayor" model is basic thing in Metropolitan Municipality. Accumulated problems of Local authorities are urgently necessity of solution of the problems in Metropolitan regions and it is required to be formed an active model at the result of T.OZAL's pragmatism that was active in politics arena after 1980.With this purpose with refer to organizing as active metropolitan, it is observed that to transfer of assigment from the point of financial view in important percentage and also organizing of decision organs in accordance with mayors from the point of acceleration of excecution view. Istanbul Metropolitan Municipality has played important role in passing law. It seems that powerful Mayor model still have been applying. In Metropolitan Municipality system it has been required to be balanced with some mechanism against powerfull mayor in the relations of Metropolitan Municipality with Mayor. Those mechanisms: Activity report, budget, interpellation and as well question, some inspection mechanism.But it can not be said that such inspection mechanisms balance the power of Mayor. As a matter of fact beside it is not used frequently, desire of pludgement concrete proofs in desicion making process dose not give expected affect from this inspection mechanisms. On the other hand if his party's members minority in the assembly he agrees other parties to carry on his works. While majority of Mayors 'parties in Istanbul Municipality Assembly in first and second period from the point of assembly activites view it does not create any difficulty, on the other hand third and fourth period mayors able to take decision with the participation of other parties which are minority in the assembly. For this reason assembly is powerful towards mayor as relatively as compare according to previous two periods. On the other side, Metropolitan Municipality Council works as his agent in execution. Nearly it is as cabinet and aboard consisting bureaucrat taking some important decision. Due to appointments of all members for board realized by Mayor. Mayor has no problem with that organ. On the other hand, when the assembly is not in meeting position to undertake some duties by Council, it makes important in according to assembly in favour of Mayor. IX
