Mütercim Asım ve kamus tercümesi (hadis ilimleri yönünden değerlendirme)

Abstract

Aşıkpaşazâde Tarihinde Osmanlı Devletinin kuruluşunda etkili olan dört unsurdan bahsedilir. Bu unsurlar, Ahiyân-ı Rum, Baciyân-ı Rum, Gaziyân-ı Rum ve Abdalân- ı Rum'dur. Bu unsurlar uc bölgesinde yeni kurulmakta olan Osmanlı Devleti içerisinde etkili olmuşlar, savaşlara katılmışlar, yeni fethedilen bölgelere, ıssız yol geçitlerine veya dağ başlarına yerleşerek bu bölgelerde yerleşik yaşamın temellerini atmışlardır. Bunun yanında yerleştikleri bölgelerde Türk ve İslam nüfuzunun artmasına da katkı sağladıkları şüphesizdir. Osmanlı Devletinin kurulmasında etkili olan zümrelerden birisi ve belki de en önemlisi Abdalân-ı Rum zümresidir. Rum Abdalları değişik yaşam tarzları ve dünyaya alaycı bakan tavırlarıyla ve İslam dinini göçebe yaşam tarzıyla bağdaştırarak yaşamalanyla dikkati çekerler. Rum Abdalları Osmanlı Devletinin kuruluşuyla birlikte Osmanlı ülkesine gelerek fetih hareketlerine girişmişler ve Osmanlı sultanlanyla yakın ilişkiler kurmuşlardır. Rum Abdallarının kökeni Ahmed Yesevi'ye kadar uzanır. Orta Asya'da göçebe topluluktan arasında İslam'ı yayan Hoca Ahmed Yesevi'nin Anadolu'daki temsilcileri Kalenderi, Haydari, Yesevi, Cavlaki, Vefai, Babai gibi isimlerle adlandırılan Türkmen Babalandır. Moğol İstilasından kaçarak Anadolu'ya yerleşen bu dervişler 1240 yılında Anadolu Selçuklu idaresine karşı Babailer İsyanını çıkardılar. İsyandan sonra Anadolu'nun çeşitli bölgelerine kendi fikirlerini yaydılar. Bunların en önemlisi şüphesiz Hacı Bektaş Veli'dir. Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda etkili olan Rum Abdallan arasında Osman Gazi'nin kayınpederi Şeyh Edebali'yi, arkadaşı Kumral Abdal'ı, Orhan Gazi'ye devletinin uzun ömürlü olacağı müjdesini veren Geyikli Baba'yı sayabiliriz. Hacı Bektaş'ın halifesi ve Bektaşiliğin kurucusu Abdal Musa, kendilerine has kerametleriyle tanınan Abdal Murad, onun oğlu Abdal Mehmed, Postinpuş Baba, Karaca Ahmed, Doğlu Baba Osmanlı Devletinin kuruluşunda etkili olan Rum Abdallanndandır. Bunlan etkisi günümüze kadar devam etmiştir. Rum Abdallanndan başka, Fatma Bacı tarafından kurulan Baciyan-ı Rum, Ahi Evran'ın kurduğu esnaf teşkilatı niteliğindeki Ahiyan-ı Rum ve ilk Osmanlı Sultanlannm silah arkadaşlan Konur Alp, Gazi Abdurrahman, Hasan Alp gibi Alp-gazilerin oluşturduğu Gaziyan-ı Rum devletin kuruluşunda pay sahibi güçlerdir. VI 'CJCYÛKSB

In the chronicle written by Aşıpaşazâde is spoken of four elements influential at the foundation of the Ottman State. These are Ahiyan-i Rum, Baciyan-i Rum, Abdalan-i Rum and Gaziyan-i Rum respectively. These elements became influentful by joining wars, inhabiting new captured areas and mountainous fields and secured the settled life in the new ihhabited areas. However it is exact that this elements helped to spread of Turcic and Islamic culture. One of the elements influential in the foundation period of Ottoman State was the group of Rum Abdals. Rum Abdals calls attention by their absurd espects, by their Asiatic characters and nomadic featured. Rum Abdals came in to Anadolu at the foundation period of Ottoman State and took part in the conquers of Osman Gazi, Orhan Gazi and Murad the second according to the good relations with them. The origin of this Rum Abdals goes back to Ahmed Yesevi. The misioners of Ahmed Yesevi that brought Islam into Turkish people of Cenral Asia were tha Turkman Babas called as Kalenderi, Hayderi, Cavlaki, Vefai, Yesevi, and Babai. The heteredoks dervishes that escaped from Mogols invasion and inhabited into Anadolu revolted to the Seljukhids. After revolt named Babai they spreaded their ideas by spreading into a lot of areas. It is exact that the most important of them was Hadji Bektash. It can be said that, Horasan Erens like Şeyh Edebali, Kumral Abdal and Geyikli Baba who said that the Ottoman State would have long life influenced the foundation of the Ottoman State. Abdal Musa who was the founder of the Bektashi Order and the caliph of Hadji Bektash, Abdal Murad who was famous for his miracles, his son Abdal Mehmed, Postinpuş Baba, Karaca Ahmed and Doğlu Baba were of the Rum Abdals influental in the foundation of the Ottoman State. The influence of these lasted for the modern times. The Baciyan-i Rum founded by Fatma Bacı, Ahiyan-ı Rum founded by AM Evran and the arm friends of Osman Gazi and Orhan Gazi, Konur Alp, Gazi Abdurrahman, Hasan Alp were groups that took part in the foundation of the Ottoman State. VII "IM kuru lg -*ti MERKEZİ