Yapay sinir ağları ve bir işletmede maliyet/üretim miktarı ilişkisinin yapay sinir ağı ile belirlenmesi

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler: Yapay Zeka, Yapay Sinir Ağlan, Geriye Yayınım, Maliyet Tahmini Yapay Zeka başlığı altında, son yıllarda üzerinde en çok araştırma yapılan dallardan birisi Yapay Sinir Ağı (Artificial Neural Networks) modelleridir. YSA araştırmaları; optimizasyon, kontrol, görüntü ve imaj işleme, konuşulan dili anlama ve ayırma, doğal dil işleme ve tahmin gibi birçok alanla bağlantılıdır. Yapay sinir ağlarının (YSA) ilham kaynağı biyolojik beynin gücü, esnekliği ve duyarlılığıdır. YSA, beynin temel biyolojik bileşenlerinden sinir hücreleri, sinapslan ve dendritlerin matematiksel modeli olup, basit matematiksel elemanlardan oluşmaktadır. YSA'da öğrenme işlemi destekli (supervised) ve desteksiz (unsupervised) olmak üzere iki şekilde gerçekleşir. Gözetimli öğrenme işleminde, her girdi seti için bir çıktı seti gereklidir ve her ikisi birlikte öğrenme setini oluşturur. Genellikle belirli sayıdaki bu öğrenme çiftlerinin YSA'a tanıtılması ile öğrenme gerçekleştirilir. Öğrenme sürecinde; YSA'a bir girdi seti verilir ve çıktısı hesaplanır. Hesaplanan bu çıktı ile mevcut çıktı seti değeri arasındaki sapmayı en küçükleyen bir algoritma uyarınca istenilen sapma düzeyine ulaşılana dek YSA ağırlıkları değiştirilir. Böylece YSA eğitilmiş, dolayısıyla ağırlıklar en iyi değerlerini almış olur. Bu çalışmada; Yapay Zeka tanımından, Yapay Sinir Ağlarının yapısından, bileşenlerinden, çeşitlerinden ve öğrenme türlerinden bahsedilmiştir. Bu çerçevede; TOPRAK SAĞLIK ÜRÜNLERİ fabrikası için mevcut ekonomik koşullar ve maliyetler değiştiğinde üretim miktarının nasıl değiştiği ile ilgili olarak bir Yapay Sinir Ağı uygulaması yapılmıştır.