Türk kültüründe inanç ve inanışlar

Abstract

Türk Kültüründe İnanç ve İnanışlar" adlı bu çalışmanın giriş bölümünde konu, amaç, kapsam ve metod konularına yer verilmiştir. Halk Bilimi'nin araştırma konularından biri inanç ve inanışlardır. Halk Bilimi alanındaki çalışmaların bir çoğuna bakıldığında bu iki kavramın birbirinden tam olarak aynlamadığı, zaman zaman birbirine karıştırıldığı görülmüştür. Bu sebeple çalışmanın ikinci bölümünde genel olarak din, inanç ve inanış kavramları üzerinde inceleme yapılmıştır. Bu bölümde Türk kültüründeki inanç ve inanış unsurlarım belirlemek için, ilk olarak Gök-Tann dini incelenmiştir. Türklerin İslâmiyet'ten önceki dinleri Gök-Tann dinidir. Fakat günümüzde hatalı olarak birçok kaynakta Şamanizm olarak yer almaktadır. Falcılık, büyücülük, halk hekimliği, âşıklık vb. hususiyetleri üzerinde bulunduran Samanlık kurumu Türkiye Türklerinde bu görevlerim Alevi dedelerine, Bektaşî babalarına, berberlere, halk hekimlerine, aşıklara, falcılara devredilmiştir. Bu sebeple Türk kültüründe etkili olduğuna inanılan Samanlığa bu çalışmada geniş yer verilmiştir. Kültür yapılan ve yaşadıkları coğrafyanın genişliği sebebiyle Türkler yaşadıkları coğrafyalardaki birçok dinden ( Animizm, Totemizm, Dinamizm, Budizm, Lamaizm, Maniheizm, Zerdüştilik, Hristiyanlık, Musevilik, İslâmiyet) etkilenmiş ve onları da etkilemişlerdir. Çalışmamızın ikinci bölümünde Türklerin bazı boylarının etkilendiği dinler ve etkileniş şekilleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, kültler, Gök-Tann dini ve Şaman inanışlannm Türk kültüründeki oyunlara, geçiş dönemlerine, dayanışma-yardımlaşma kurumlarına, bereket törenlerine, halk bilgisine ve diğer inanışlara etkileri üzerinde durulmuş; son bölümde bu konulann yorumlanna yer verilmiştir.