Taraklı ve göynük çevresinde eski türk inançlarının izleri.

Abstract

Anahtar Kelimeler: Eski Türk İnançları; Şamanizm; Gök-Tanrı İnancı Osmanlıların ilk yerleşim bölgelerinden olan Taraklı-Göynük ve çevresi, eski dönemlere ait inançlar açısından zengin bir mirasa sahiptir. Çalışmamızın amacı, geçmişten bugünümüze kadar gelebilen ve yöredeki varlığım değişik yansımaları ile sürdürebilen Eski Türk İnançlarının izlerini ortaya çıkarmak ve sosyal hayattaki önemini belirlemektir. Bunu sağlayabilmek için, çalışmamızın ilk bölümünde yörenin tarihî özellikleri ile sosyo-kültürel yapısı ele alınacaktır. Ancak, Eski Türk İnançları, zannedildiği gibi, kendi içinde de bir mânâ bütünlüğü arz eden bir kavram değildir. Bundan dolayıdır ki, bu kavramın İslâm öncesi dönemlere ait Şamanizm gibi diğer inanç sistemleri ile de mukayese edilmesi gerekmektedir. Bu gerekçelerle yola çıkarak, ikinci bölümde ağırlıklı olarak Eski Türk İnançlarının kavramsal içeriği üzerinde durulmakta ve eski veya yeni olarak tanımlanabilen diğer inanç sistemleri ile kıyaslanıp, değerlendirilmektedir. Üçüncü bölümde ise yörede hâlen geçerli olan ve sosyo-kültürel hayatın bir parçası olan Eski Türk İnançlarının izleri üzerinde araştırmalar yapılmaktadır. Doğum, evlenme ve ölüm gibi hayatın hemen hemen her safhasına ait hadiselerle ilgili inançlar, değişik boyutlarıyla tek tek incelenmekte, bunların köklerine inilmekte ve Eski Türk İnançları açısından değerlendirilmektedir. Taraklı-Göynük ve köyleri ile ilgili Eski Türk İnançları çalışmaları, genel hatlarıyla bir alan araştırmasıdır. Kaynaklan, tarihî belgelere, bu yöreye ait şahsî araştırmalarımıza ve gözlemlerimize dayanmaktadır. Yöresel bilgi kaynaklarının önemli bir kesimi, yaşlı ve tecrübeli köylülerin ifadelerinden ve büyüklerinden duyduklarından oluşmaktadır. Sorularımızla ilgili aldığımız cevaplar, doğum, evlilik ve ölüm gibi hayatın safhalarına göre sıralanıp, Eski Türk İnançları açısından değerlendirilmektedir. Bunun yamnda yöresel yaşam tarzının bir parçası olan bazı önemli halk inançlarını, tutum, davranış, âdet ve gelenekleri, Eski Türk İnançlarından ayrı bir çizgide düşünemediğimiz için, bunlara da yer verip, değerlendirmeye tâbi tuttuk.