Abstract:
SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Türkiye'nin Ortodoks Unsurları Tezin Yazarı: Engin Tozlu Danışman: Yrd. Doç. Dr. ibrahim KAMİL Kabul Tarihi: Sayfa Sayısı: vi (ön kısım) + 136(tez) + 21 (ekler) Anabilimdalı: Uluslararası İlişkiler Bilimdah: Uluslararası İlişkiler Türkiye'nin Ortodoks unsurları yeterince araştırılmamış bir olgudur. Bu unsurların en önemlileri alfabetik sıraya göre; Bulgar, Rum, Süryani ve Türk Ortodoks topluluklarıdır. Bu toplulukların uluslararasılaşma ve hatta varlığım sürdürme süreç ve davranışlarına ilişkin literatürde yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu çalışmanın araştırma problemi, Türkiye'deki Ortodoks topluluklarının günümüzdeki siyasal davranışlarını nasıl geliştirdiklerini belirlemek olarak ifade edilebilir. Bir topluluk dinsel amaç güderek davranışta bulunsa da, bu davranış siyasal şekilde olmaktadır ve bunun sonuç ve/veya sonuçlan Türkiye'nin iç ve dış politikasına ve toplumsal bilincine yansımaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amaçlarını, bu toplulukların güncel duruşunu ve dış unsurlar tarafından nasıl algılandıkları, uluslararası sistemi nasıl kullandıklarını ve sistem tarafından nasıl kullanıldıkları, Türkiye'yi dış dinamikleri kullanarak nasıl değiştirdikleri sorularına cevap aramak olarak ifade etmek mümkündür. Bu sorulara cevap ararken literatür taramasına ek olarak kartopu araştırması ve yazılı kaynak azlığından dolayı zaten mecburen yapılması gereken mülakat yöntemlerine başvurulmuştur. Konuya sadık kalacak şekilde, akademisyenlerin ve uzmanların çalışmalarından faydalanılmış, bilgiler değerlendirilip düzenlenmiş ve yukarıda belirtilen düzen içerisinde sunulmuştur. Bu çerçevede yapılan çalışma sonucunda Türkiye'deki Ortodoks toplulukların, kendilerini algılama ve davranış kalıplarını oluşturmalarında Osmanlı döneminde uygulanmış olan millet sisteminin halen çok büyük etkileri olduğu saptanmıştır. Ayrıca bu topluluklar bireysel olarak Cumhuriyet sonrasında kendilerini ifade etmemekte yada edememektedirler. Bu yüzden topluluklar araştırılırken en büyük kurumları olan kiliseleri de ele alınmıştır. Ve ilginçtir ki, bu toplulukların en büyük sorunları Türkiye ile değil, Fener Patrikhanesi iledir. Patrikhanenin bu topluluklara yaptığı baskılar ve uluslararası arenada Türkiye aleyhine yaptığı çalışmalar, Türkiye'nin dinsel, kültürel haklar konusunda baskı ve eleştirilere uğramasına yol açmıştır. Bu eleştirilerin sonucu olan, Anayasa ve mevzuat değişiklikleri tezde verilmiştir. Bu yönleri ile bakıldığında çalışmanın bulgularının önemli ölçüde yeni olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Ortodoksluk, Millet Sistemi, Patrikhane, Ekümenik, Heybeliada Ruhban Okulu
