Merkez-çevre yaklaşımı bağlamında modern dönem Türk Siyaseti'nin analizi

Abstract

ÖZET SAÜ, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Merkez-Çevre Yaklaşımı Bağlamında Modern Dönem Türk Siyaseti'nin Analizi Tezin Yazarı: Serdar GÜLENER Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mahmut KARAMAN Teslim Tarihi: 04 Temmuz 2005 Sayfa Sayısı: VI (ön kısım) + 1 46 (tez) Anabilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı: Siyaset ve Sosyal Bilimler Merkez-Çevre Yaklaşımı, Türk siyasal hayatında meydana gelen gelişmeleri açıklamada kullanılan yaklaşımlardan bir tanesidir. İlk kez Edward Shils tarafından ortaya konulan bu yaklaşım, Şerif Mardin tarafından da Türk Toplumu'na uyarlanmıştır. Mardin bu yaklaşımı Türk siyasetini açıklamada bir anahtar olarak kullanmıştır. Bu çerçevede Osmanlı imparatorluğundan Türkiye Cumhuriyeti'ne uzanan süreçte merkez ve çevre kavramlarının siyasal hayattaki karşılıklarını ortaya koymuştur. Batı toplumlarında siyasal gelişme kilise-devlet arasında ya da sosyal sınıfların kendi aralarındaki çatışmalardan gerçekleşmiştir. Bu çatışmalar her zaman uzlaşmayla sonuçlanmıştır. Türkiye'de ise bu siyasal gelişme merkez ile çevre arasındaki çatışma sonucu gerçekleşmiştir. Bu çatışmanın en belirgin olduğu dönem ise çok partili hayata geçildiği 1946 yılından 27 Mayıs 1960 İhtilali'ne kadar olan dönemdir. Bu dönemde çevre, merkezi ele geçirmiş, bundan rahatsızlık duyan merkez ise 27 Mayıs I960' da tekrar çevreyi merkezden uzaklaştırmıştır. 27 Mayıs 1960 İhtilali ile birlikte merkez yemden düzenlenmiş ve çevreden gelebilecek taleplere karşı korunaklı hale getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Merkez-çevre yaklaşımı, sosyo-kültürel bütünleşme, Türkiye'de tek parti dönemi, Türkiye'de çok partili hayat, 27 Mayıs 1960 İhtilali