Türk folklorunda ölüm üzerine sosyolojik bir çalışma

Abstract

Türk Folklorunda Ölüm Üzerine Sosyolojik Bir Çalışma? adlı çalışmamızda ölüm ritüellerini içeren kültürel unsurların devamlılığı işaret edilmiştir. Birey ve toplum hayatındaki geçiş dönemlerinden biri olan ölüm geçiş dönemi, toplumun sahip olduğu inanç sistemine göre şekillenmektedir. Ancak diğer geçiş dönemlerinde olduğu gibi, bu dönem de içinde geçmiş inançların kültürel unsurlarını barındırmaktadır.Ölüm öncesinde, ölüm sırasında ve ölüm sonrasında toplum üyeleri tarafından gerçekleştirilen işlemler, sosyal dayanışmayı, sosyal bütünleşmeyi ve sosyal kontrolü etkilemektedir. Bu nedenle ölüm, bireysel olması yanında toplumsal bir olaydır.Ölüm anlayışının temelinde, toplumun sahip olduğu inanç sistemi yer almaktadır. Bu nedenle çalışmamızda; Eski Türklerin ölüm anlayışına geçmeden önce, genel olarak Şamanizm ve Gök Tanrı inancına değinilmiştir. Anadolu'daki ölüm anlayışının şekillenmesinde, hâkim inancın İslamiyet olması nedeniyle de İslamiyet'te ölüm anlayışına kısaca yer verilmiştir.Türklerin geçmişten günümüze dek sahip oldukları ölüm ritüellerinin derlendiği bu çalışmada, eski ritüellerin günümüz Türk toplumlarında, kısmen değiştirilerek ya da benzer şekilde uygulandığı görülmüştür. Bunun nedeni, sosyal değişmeye ve farklı inanç sistemleri altına girilmesine karşın, kültürel alışkanlık haline gelmiş inançsal uygulamaların, dolaylı ya da dolaysız nedenlere bağlı olarak kalıcı olmasıdır.Anahtar kelimeler: Eski Türklerde Ölüm, Şamanizm, Atalar Kültü

Our study named A Sociological Study On Death In The Turk Folklore has indicated continuity of culturel elements which included death rituals. Death transition period which one of the transition periods in person and society life is taking on a shape according to belief system which society had. However like other transition periods, this period harbors cultural elements of ancient beliefs.The activities which is done by society persons in death before, death order and after death shape social solidarity, social integration and social control. Therefore death is communal as well as individual.On death perception basis, belief system which society have takes place. Therefore in our study; before doesn?t mention to death perception of ancient Turks, in the abstract, has been mentioned to shamanism and Gök Tanrı belief. Death perception in the Islamic religion has been mentioned in a nutshsell by reason of the Islamic religion is dominant perception on becoming systematized of death perception in Anatolia.In this study which inclusive death rituals which the Turks have from past to present was compiled, old rituals are put into practice similarly or partially transformed was confirmed by contemporary Turks society. Cause of this, in spite of social mutation and has been come under defferent perception systems, rituals which developed into cultural consuetude persist to appertain to direct or indirect causes.Keywords: Death In The Ancient Turcks, Shamanism, Cult Of Forefathers