Vergi yargısında yürütmenin durdurulması

Abstract

Yürütmenin durdurulması daha doğrusu geciktirilmesi kararı, ilgililerin, iptalini istedikleri idari işlemlerin uygulanmasının dava sonuna bırakılmasını, yani dava sonuna kadar askıya alınmasını sağlayan geçici bir tedbirdir. Hukuka aykırılığı ön inceleme ile saptanabilen bir idari işlemi dava sonuna kadar geçerli kılmak ve bu işlemin gereklerini yerine getirmenin sakıncalarını gidermek amacıyla kabul edilen yürütmenin durdurulmasının oldukça önemli bir yere sahip olduğu tartışmasızdır.Yürütmenin durdurulması, üstün yetki ve imtiyazlarla donatılmış idarenin gücü karşısında, yönetilenlerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması açısından güvence oluştururken, idarenin de hukuk dışı işlem ve eylemlerini ivedilikle önlemesi bakımından iki taraf arasında bir denge kurmaktadır. Vergi yargısında, yargı organına düşen görev her şeyden önce idarenin işlem ve faaliyetlerinin hukuki denetimini sağlamaktır. Yürütmenin durdurulması, bu denetim görevinin yapılmasında etkin araç olan iptal davalarını anlamlı ve geçerli kılan en önemli unsurdur. Yürütmenin durdurulması yargı denetim faaliyetinin özünde bulunup, anayasal düzende güç dengelerinin korunmasına önemli bir katkı sağlamaktadır. Bu sebeple idari ve vergi yargı yerlerinin, idari işlemlerin yürütülmesinin durdurulmasına karar verebilme koşullarını doktrin ve yargı içtihatlarıyla kabul edilmiş ve yerleşmiş hukuki sınırların dışına götürülmesine ilişkin hukuki düzenlemeler, idarenin yargısal denetimi açısından ciddi bir tehlike oluşturarak hukuk devleti ilkesini zedeler. Öte yandan yargı organlarının da bu yetkilerini kullanırken gerekli hassasiyeti göstererek yerindelik denetiminden kaçınmaları gerekir. Nitekim idari ve vergi yargı yerlerinin yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verecekleri kararlarda aranacak koşullar gerek anayasa gerekse yasada açıkça düzenlenmiş ve bu konu takdire bırakılmamak istenmiştir.Tezimizde vergi yargısında yürütmenin durdurulmasın konusu incelenirken yargı içtihatları ve doktrinde yer alan görüşler de dikkate alınmak suretiyle, hem mevcut sorunlar tespit edilmeye hem de çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.

The decision of stopping or delaying the enforcement is a temporary precaution that provides the application of administrative procedure which the collocutors want to be canceled is postponed to the last of trial. In order to make valid the administrative procedure determined through pre-investigation, which is agoinst the law until the last of trial, it is not argued that the stopping of enforcement provides important utilities for both managing authoritg and managed people.The stay of execution not only protects the basic right and freedom against public power equipped by superior authority and privileges but also provides a balance between two sides, in order to prevent the illegal procedure and action of administration. In the tax judgement, the first duty of administrative judicial power is judicial ispection of administrative activities. In this process, the most efficient tool is judicial concellation trials. The most important componet in concellation trials is the decision af stopping enforcement. The stopping enforcement is in the nature of judicial inspection activitg and it also contributes power balances yo be proteeted in constitutioneî system. For this reason, if the practicing of administrative activities is moved out of the legal frontiers accepted though doctrine and judial legislations, this behaviour caues a serious danger with respect to judicial ins pection of the administration and also this situation doesn't come to an agreement with law state. On the other hand, judicial courts must be very sensitive while using their authorities. Finally, the necassary condition in the decision of stopping enforcement are arranged by both constitution and laws.In the dissertation about stay of execution in tax judgement, it has beer tired to determine the present problems and solitions of the decsion of stopping enforcement by poging attention to judicial legislations and doctrinel views.