Türkiye’ de Bizans tarihçiliğinin genel durumu ve bir bibliyografya denemesi

Abstract

Tarih, bize medeniyetin daima doğudan batıya gittiğini göstermektedir. Bu bağlamda Doğululara en yakın olan kavimler teknik zanaatları, para kullanmasını, alfabe yazısını, mimari ve heykelciliği öğrenmişlerdir. Tüm bunlar ile birlikte tahkim edilmiş köylerde yaşama alışkanlığı edinmişler ve ?Medeni ? şehirde oturan? hale gelmişlerdir. İşte bunun en güzel örneklerinden biride Bizans İmparatorluğudur.IV. yüzyılın başlarında içte köleler ile birlikte kolanların başlattıkları devrimci dalga; dışta ise barbar saldırıları Roma İmparatorluğu'nun ekonomik bir bunalıma girmesine ve bu bunalım sonucu devletin siyasal merkezi olan Romanın önemini yitirmesi sonucu eski bir Megara Kolonisi olan Byzantion'un üstüne Yeni Roma ya da Konstantinopolis adında yeni bir başkent inşa edilmiştir. İşte bu yeni başkent daha sonra bir ortaçağ İmparatorluğuna ad olacaktır. İşte o adla anılacak olan imparatorluk Bizans İmparatorluğu'dur. İşte bu çalışmada bu imparatorluk ile ilgili Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluşundan itibaren 2008 yılına kadar Türkiye'de yapılan belli başlı çalışmalar ışığında ?Türkiye'de Bizans Tarihçiliği'nin Genel Durumu ? ele alınacaktır.Konu; kuruluşundan yıkılışına kadarki süreci ela alan kısa bir Bizans İmparatorluğu Tarihçesi, Kâtip Çelebi'nin 17. yüzyılda Chalkokondyles Tarihi'nin çevirisi ile başlayan ve çok büyük ve önemli evrelerden geçerek 2000'li yıllara kadar gelmeyi başaran Bizans Tarihi Araştırmalarının Türkiye' deki gelişimi ile birlikte Prof. Dr. Akdes Nimet KURAT, Prof. Dr. Fahameddin Başar, Prof. Dr. Fikret Işıltan, Prof. Dr. Işın Demirkent, Prof. Dr. M. Fuat KÖPRÜLÜ, Prof. Dr. Melek Delilbaşı, Prof. Dr. Nevra Necipoğlu, Prof. Dr. Semavi EYİCE, Prof. Dr. Şerif BAŞTAV, Doç. Dr. Ebru Altan, Doç. Dr. Levent Kayapınar, Doç Dr. Mustafa Daş ve Yrd. Doç. Dr. Muharrem Kesik gibi Türkiye'deki belli başlı Bizans Tarihçileri ve çalışmalarının konu edinildiği üçüncü bölümün ardından bir sonuç bölümünden oluşmaktadır.Elde dilen bilgiler ışığında ise Türkiye'de; Türk Tarihi ve Tarihçiliği için çok önemli bir mihenk taşı olan ama hala yeterince gelişmemiş Bizans Tarihi ve Tarihçiliği ile ilgili çalışmalarda; dil gibi önemli bir zorluk, uzmanlaşmış bir kurumun olmayışı, yazılı belge eksikliği ve bir süreli yayının bulunmaması gibi eksikliklere rağmen, çoğu son dönem Bizans'ı kapsayan yayınlar sayesinde son yıllarda önemli bir artış görülmektedir.

History demonstrates to us that civilization has invariably moved from the east to the west. In this context,clans who lived closest to the Orient had their own technical crafts,currencies,alphabets,architecture and sculpture.Furnished with all these,they formed the habit of living in villages and became ?civilized or civil?One of the best examples of this is The Roman Empire.The revolutionary wave initiated by clans together with slaves at home and barbarian attacks abroad plunged the Roman Empire into an economic recession. Consequently, Rome lost its importance as the political centre and a new capital called New Rome or Constantinapolis was built on the site of Byzantium which was a former Megara colony.This new capital was to be the name of a medieval empire called The Bizantine Empire.This paper deals with ?Byzantine histiography and historiographers? in the light of main studies carried out in Turkey covering the period from The Foundation of The Turkish Republic to the 2000s.The first two parts of this study include a concise History of the Byzantine Empire and the development of Byzantine studies (Byzantinology) in Turkey which started with a translation by Katip Çelebi of Chalkokondyles History ,went through great and important stages and has managed to survive up to the present time.The third part is concerned with studies conducted by such prominent Byzantine historiographers such as Prof. Dr. Akdes Nimet Kurat, Prof. Dr. Fahameddin Başar, Prof. Dr. Fikret Işıltan, Prof. Dr. Işın Demirkent, Prof. Dr. M.Fuad Köprülü, Prof. Dr. Melek Delilbaşı, Prof. Dr. Nevra Necipoğlu, Prof.Dr. Semavi Eyice, Prof. Dr. Şerif Baştav, Assis. Prof. Dr. Ebru Altan, Assis. Prof. Dr. Levent Kayapınar, Assis. Prof. Dr. Mustafa Daş, and Assoc. Prof. Dr. Muharrem Kesik followed by a conclusion.It can be concluded in the light of the data collected that in recent years there have been a considerable increase in studies on the Byzantine History and Historiography which is the cornerstone of The Turkish History and Historiography owing to publications related to Byzantium in spite of some drawbacks such as language difficulties and a lack of a specialized institution, sufficient written documentation and periodicals.