(Aca) ibü’ l- Mahlukat (106.-140. varak) (transkripsiyonlu metin-giriş- inceleme-dizin-sözlük)

Abstract

Türk edebiyatında ilk örneklerini 14. yüzyılda gördüğümüz Acaibü'l-Mahlukat tarzında eserler, Yunan kültüründen İslam kültürüne tercümelerle geçmiştir. Arapçadan, Farsça ve Türkçeye yapılan tercümeler sayesinde tüm İslam edebiyatında yaygınlaşmıştır. Eser, ağırlıklı olarak coğrafi bilgiler verir. Bunun yanı sıra kozmografya, astronomi, biyoloji ve tıp gibi birçok alanda verdiği bilgilerle teorik bir kitap olmuştur. Bununla da yetinmeyip yol gösterici pratik bilgiler de aktarır.Türk edebiyatındaki Acaibü'l-Mahlukat genellikle tercüme eserlerdir. Günümüzde tespit edilen ilk Türkçe Acaibü'l-Mahlukat, incelemekte olduğumuz Ali b. Abdurrahman'ın eseridir. Kazvini'nin eserinin Farsçadan çevirisi olan Rükneddin Ahmet'in eserinin yanında Ahmed-i Bican ve Süruri-i Kadim gibi tanınmış kişilerin tercümeleri Türk edebiyatında en tanınmış Acaibü'l-Mahlukat'lardır.Çalışmamız giriş, inceleme, metin ve dizin olmak üzere dört ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Acaibü'l-Mahlukat, Türk edebiyatında Acaibü'l-Mahlukat ve tercümeleri, eserin nüshasının tavsifi, eserin konusu, eserin yazılış tarihi, eserin yazarı hakkında bilgi verilmiştir. İnceleme bölümünde yazılış, ses bilgisi ile birlikte dönemin dil anlayışını örneklerle verdiğimiz dil incelemesi yer almıştır. Metin bölümünde, çalısmamızın temelini oluşturan Ali b. Abdurrahman'ın Acaibü'l-Mahlukat adlı eserinin transkripsiyonu yapılmıştır. Dizin bölümünde ise eserin çözümlemeli dizini yer ve kişi adları ayrı ayrı ele alınarak oluşturulmuş, ardından çalışmamız sonuç kısmıyla tamamlanmıştır.

The first examples of Turkish literature Acaibü?lMahlukat-14 century in the style we saw in the works, translated into Greek culture with Islamic culture, is history. From Arabic, Persian, and Turkish translation thanks to the spread all the Islamic literature. Works, mainly geographic information is given. Besides this kozmografya, astronomy, biology and medicine in many areas such as information given was a book with the theoretical. However, the practical knowledge that will transfer will not only guide.Turkish literary works in translation are usually Acaibü'l-Mahlukat. Today was the first Turkish Acaibü?l-Mahlukat determined, we are examining Ali b. Abdurrahman is the work. Persian translation of his work as Kazvini'nin's works next to Ahmed Ahmed-i Bican Rüknettin Sururi-i Kadim and translations of Turkish literature as the most prominent figure Acaibü'l-Mahlukat.Our work in, review the text and the index is composed of four main sections. Acaibü?l-Mahlukat in the introductory section, and the translation of Turkish literature Acaibü?l-Mahlukat tavsif of copies of works, works of the issues, work on the wording, there is information about the author of the work. In research, writing, sound knowledge of the language of the period with the understanding that language study was included with examples given. Text section, the underlying sentences' Ali b. Abdurrahman Acaibü?l-Mahlukat 's transcription of his work has been done. In the directory section of the work place and personal names index amortization discussed separately formed, then the results of our study was completed.