Öz-duyarlılık ile öz-bilinç, depresyon anksiyete ve stres arasındaki ilişkilerin yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi

Abstract

Öz-duyarlılık, bireyin acı ve sıkıntı çekmesine neden olan duygularına açık olması, kendine özenlive sevecen tutumlarla yaklasması, yetersizlik ve basarısızlıklarına karsı anlayıslı ve yargısızolması ve yasadıgı olumsuz deneyimlerin insan yasamının bir parçası oldugunu kabul etmesiolarak tanımlanabilir (Neff, 2003a). Genel olarak bireyin benliginin çesitli boyutlarına veçevresine yönelik ilgi, dikkat ve farkındalıgını ifade eden öz-bilinç kavramının ise bireylerinduygu, düsünce ve davranısları üzerinde önemli etkileri vardır. Öz-duyarlık yapısının, öz-bilinç,depresyon, anksiyete ve stresle iliskili olabilecegi düsünülmektedir. Bu arastırmanın temel amacıüniversite ögrencilerinin öz-duyarlık ile öz-bilinç, depresyon, anksiyete ve stres düzeyleriarasındaki iliskilerin incelenmesidir. Arastırmada aynı zamanda kız ve erkek üniversiteögrencilerinin öz-duyarlık ve öz-bilinç açısından nasıl farklılastıkları incelenecektir.Arastırmanın örneklemini Sakarya Üniversitesi Egitim Fakültesi'nin çesitli bölümlerinde ögrenimgören 323'ü kız ve 345'i erkek olmak üzere toplam 668 üniversite ögrencisi olusturmaktadır.Arastırmada veri toplama araçları olarak Öz-duyarlılık Ölçegi (Öveç, Abacı, & Akın, 2007), ÖzbilinçÖlçegi, Depresyon, Anksiyete ve Stres Ölçegi (Çetin, Abacı, & Akın, 2006) ve kisisel bilgiformu kullanılmıstır. Öz-duyarlılık ile öz-bilinç, depresyon, anksiyete ve stres arasındaki iliskileriincelemek için iki yapısal esitlik modeli kullanılmıstır. Bu iliskiler korelasyon yöntemiyle deincelenmistir. Öz-duyarlık ve öz-bilinç açısından cinsiyete göre farklılıklar t testi ile incelenmistir.Arastırmadan elde edilen bulguların tümünün hipotezlerde bulunan varsayımları destekledigigörülmüstür. Yapısal esitlik modellerinin her ikisinden de elde edilen uyum indeksleri modelleriniyi uyum verdigini göstermistir. Buna göre öz-bilinç ile depresyon, anksiyete ve stres öz-duyarlıktarafından anlamlı biçimde açıklandıgı söylenebilir. Ayrıca yapılan korelasyonda, öz-duyarlıgınöz-sevecenlik, paylasımların farkında olma ve bilinçlilik boyutları öz-bilincin kendini düsünme,stil bilinçliligi ve sosyal anksiyete boyutları ile negatif, içsel öz-farkındalık ve görünüm bilinçliligiboyutları ile pozitif iliskili bulunmustur. Öz-duyarlıgın öz-yargılama, izolasyon ve asırıözdeslesme boyutları kendini düsünme, stil bilinçliligi ve sosyal anksiyete ile pozitif, içsel özfarkındalıkve görünüm bilinçliligi boyutları ile negatif iliskili bulunmustur. Yine öz-duyarlıgınöz-sevecenlik, paylasımların farkında olma ve bilinçlilik alt boyutları depresyon, anksiyete vestresle negatif, öz-yargılama, izolasyon ve asırı özdeslesme alt boyutları ise depresyon, anksiyeteve stresle pozitif iliskili bulunmustur. Son olarak öz-duyarlık ve öz-bilinç açısından cinsiyete göreanlamlı farklılıklar bulunmustur. Bulgular hipotezler ısıgında tartısılmıstır.Anahtar Kelimeler: Öz-duyarlık , Öz-bilinç, Depresyon, Anksiyete, Stres

Self-compassion has threecomponents which mutually influence and engender each other: selfkindness,awareness of common humanity, and mindfulness. An individual high in selfcompassionis able to view the self with gentleness and kindness even in the face of failure and pain; sees thatall human beings fail and experience pain; and is able to experience feelings and emotions withouteither pushing them away or becoming completely overwhelmed by them. Self-consciousness,taken as being the tendency to direct attention toward aspects of the self, has been linked with verydifferent areas of psychological functioning. More recent studies have found links between theself-consciousness factors and the basic dimensions of personality. It can be thought that selfcompassionmay be related to self-consciousness, depression, anxiety, and stress. The major aimof this research is to investigate the relationships between university students? self-compassion,self-consciousness, depression, anxiety, and stress level. Gender differences were also examined.668 undergraduate students from different departments of the University of Sakarya took part inthis study. Of the participants, 323 were female; 345 were male. The Self-compassion Scale(Öveç, Abacı, & Akın, 2007), The Self-consciousness Scale, The Depression, Anxiety and StressScale (Çetin, Abacı, & Akın, 2006) and personal information sheet were used in this study asmeasurement instrument. To predict self-consciousness, depression, anxiety, and stress from selfcompassiontwo path models were used. Also these relationship were examined using correlation.Gender differences in self-compassion and self-consciousness were examined by using t test.The overall results of this research supported the assumptions of this study. Results demonstratedthat two path models demonstrated good fit. According to these results self-compassion predictedto self-consciousness, depression, anxiety, and stress significantly. In correlation analysis, whilethe self-kindness, awareness of common humanity and mindfulness dimensions of selfcompassionwere found correlated negatively to self-reflectiveness, style consciousness and socialanxiety dimensions of self-consciousness, the self-judgment, isolation and over-identificationdimensions of self-compassion were found correlated positively to internal state awareness andappearance consciousness dimensions of self-consciousness. Further the self-kindness, awarenessof common humanity and mindfulness dimensions of self-compassion were found correlatednegatively to depression, anxiety, and stress whereas the self-judgment, isolation and overidentificationdimensions of self-compassion were found correlated negatively to them. Lastlygender differences in self-compassion and self-consciousness were significant. Findings werediscussed in terms of assumptions.Key Words: Self-compassion, Self-consciousness, Depression, Anxiety, Stress