A tipi ve b tipi kişilik ile iş tatmini arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma

Abstract

Kişilik kavramı, ?bir insanın nispeten tutarlı ve ayırt edici düşünce, duygu ve davranış kalıbı? olarak tanımlanır. Kişilik birçok örgütsel değişken açısından önemli bir konudur. İş tatmini bu değişkenlerin en önemlilerinden biridir. Bu kapsamda, bu çalışmanın amacı akademisyenlerin A Tipi ve B Tipi kişilik özellikleri ile iş tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amacın yanı sıra, akademisyenlerin iş tatminlerinin A Tipi ve B Tipi kişilik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının test edilmesi de amaçlanmaktadır. Çalışmanın örneklemi Türkiye?de bir devlet üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve İşletme Fakültesi?nde görev yapan 140 akademisyenden oluşmaktadır. Araştırmada veriler standardize edilmiş anket formu ile elde edilmiştir. Verilerin analizi IBM SPSS Statistics 20 programı vasıtasıyla ortalama, standart sapma, frekans, bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon ve tek değişkenli regresyon analizleri kullanılarak yapılmıştır. Araştırma bulguları akademik personelin işlerinden tatmin olduğunu göstermiştir. Araştırmada genel iş tatmini ve içsel iş tatmininin A Tipi ve B Tipi kişilik özelliklerine göre farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Fakat A Tipi ve B Tipi kişilik özelliklerine göre dışsal iş tatmininin istatistiki açıdan anlamlı farklılık gösterdiği ve B Tipi kişilik özelliği gösteren akademisyenlerin dışsal iş tatmin seviyesinin A Tipi kişilik özelliği gösteren akademisyenlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca dışsal iş tatmini ile kişilik puanı arasında ters yönlü, zayıf kuvvette ve istatistiksel açıdan anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Diğer yandan, cinsiyet, çalışma süresi ve medeni hale göre iş tatminin hiçbir boyutunda anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Ancak yaş, gelir seviyesi ve akademik poziyon ile iş tatminin içsel ve dışsal boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Anahtar Kelimler: Kiilik, A Tipi Kiilik, B Tipi Kiilik, Tatmini

Personality concept is defined as ?a person?s relatively consistent and distinctive pattern of thinking, feeling and behaving?. Personality is crucial in terms of several organizational variables. Job satisfaction is one of the most important of these variables. In this context, the purpose of this study is to examine the relationship between Type A and Type B personality traits of academics and job satisfaction. In addition to this objective, it is also aimed to test wheather job satisfaction of academics is differed or not according to Type A and Type B personality traits. The sample of the study consists of 140 academics working at the Faculty of Economics and Administrative Sciences and Business Faculty which are operating under a state university in Turkey. In the research the data were obtained by standardized questionnaire. The data analysis was performed through IBM SPSS Statistics 20 program by using mean, standard deviation, frequency, independent samples t-test, one-way anova, Pearson correlation and univariate regression analyzes. The findings of the study showed that the academic staff were satisfied with their job. In the research it was found that overall job satisfaction and intrinsic job satisfaction was not differentiated according to Type A and Type B personality traits. However It was identified that there was a significant difference in extrinsic job satisfaction between Type A and Type B personality traits and academics with Type B personality trait scored a higher level of extrinsic job satisfaction than academics with Type A personality trait. Also it was found that there was a reverse, weak and statistically significant relationship between extrinc job satisfaction and personality score. This finding suggest a diverse relationship between Type A personality and extrinsic Job satisfaction. On the other hand there was no significant differences in any aspects of job satisfaction on gender, tenure, and marital status. However depending on the age, the level of income and the academics positions significant differences were found in both intrinsic and extrinsic job satisfaction Keywords: Personality, Type A personality, Type B personality, Job satisfaction