ÖZET Anahtar kelimeler: Süt endüstrisi atıksuyu, karakterizasyon, biyolojik arıtma, deşarj. Bu çalışmada süt ve süt ürünleri endüstrisi atıksularının uzun havalandırmalı aktif çamur sistemi ile arıtılabilirliği araştırılmıştır. Birinci bölümde çalışmanın amacı ve kapsamı üzerinde kısaca durulmuştur. İkinci bölümde süt ve süt ürünleri tanıtılmış ve sektörde atıksu oluşumunun kaynağı olan üretim prosesleri üzerinde durulmuştur. Bir endüstride yer alan proseslerin herbiri için ayrı ayrı, bu proseslerdeki su kullanımı ve atıksu oluşumunun belirlenmesi, ilerici kademelerde gerçekleştirilecek atıksu kontrolü ve arıtılması için oldukça önemlidir. Bu nedenle üçüncü bölümde alt kategorizasyon yapılmış, atıksu miktarları, kaynaklan ve kirletici özelliklerinin açıklanması yoluna gidilmiştir. Dördüncü bölümde süt ve süt endüstrisi atıksuları için uygulanabilecek arıtma teknolojileri araştırılmıştır. Beşinci bölümde, bu çalışma için seçilen Sakarya İlindeki bir süt ürünleri endüstrisi hakkında bilgi ve bu endüstri atıksuları üzerinde yapılan deneysel çalışmalar verilmiştir. Altıncı bölümde deneylerde elde edilen sonuçlar verilmiştir. Yedinci bölümde ise deney sonuçlan tartışılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur. xiv
A STUDY ON TREATABILITY OF DAIRY WASTEWATER Key words: Dairy wastewater, characterization, biological treatment, discharge In this study, use of extended aeration activated sludge process is researched treatability of dairy wastewater. In the first chapter, it is stated that purpose and inclusion of this study briefly. In the second chapter the dairy industries productions are introduced and the wastewater problems of these sectors caused by their manufacturing processes are detailed. In any industry it is very important to know the details of the water usage and waste water characteristic in each step of process to reduce and control wastewater. For this reason in the third chapter amount and properties of dairy wastewater are categorized and described. The applicable treatment technologies for diary wastewater are reviewed in the fourth chapter. In the fifth chapter, knowledge about a dairy industry established in Sakarya city chosen for this study and the treatability studies are given. Conclusions are given in the sixth chapter. In the seventh chapter, the experimental results discussed and given some suggestions. xv
