ÖZET Anahtar kelimeler : Adsorpsiyon, aktif karbon, pirinç kabuğu, ağır metal Pirinç kabuğundan hazırlanarak yapılmış aktif karbonla Pb(II), Zn(II) ve Cr(VI) iyonlarının sulu çözeltilerden adsorpsiyonla uzaklaştırılmasına pH, aktif karbon dozu, temas süresi, başlangıç konsantrasyonu ve çözeltinin karıştırma hızının etkisi araştırıldı. Aktif karbonun tane büyüklüğünün Pb(Il) ve Cr(Vl) iyonlarının adsorpsiyonuna etkisi çalışıldı. Pb(II) iyonlarının adsorpsiyonu için optimum doz, pH, temas süresi ve karıştırma hızının değerleri sırasıyla 0.25g PAK/25mL, 5-7, 24 dakika ve 150 rpm olarak belirlendi Zn(Il) iyonları için optimum değerler benzer şekilde sırasıyla 0.25g PAK/25mL çözelti, 5-7, 24 dakika ve 200 rpm'dir. Cr(VI) iyonları için optimum değerler 0.5g PAK/25mL çözelti, 3-10, 12 dakika ve 150 rpm'dir. Başlangıç konsantrasyonlarından Freundlich ve Langmuir izoterm sabitleri 293K sıcaklıkta hesaplandı. Sulu çözeltilerden Pb(II), Zn(II) ve Cr(VT) iyonlarının adsorpsiyonu için serbest enerji sırasıyla -21.02 Kjmor1, -16.84 Kjmor1 ve -18.57 Kjmor1 olarak bulundu. XII
Key Words: Adsorption, activated carbon, rice hulls, heavy metal. The adsorptions of lead(II), zinc(II) and chromium(VI) ions from aqueous solutions, on an activated carbon prepared from the rice hulls, has been studied depending on the activated carbon dosage, pH, contact time initial concentration and stirring rate of solution. The effect of particular size of the activated carbon on adsorption of Pb(II) and Cr(VI) ions has been investigated. The optimum values of the dosage, pH, contact time and stirring rate for adsorption of Pb(II) ions have been determined as 0.25g AC/25mL solution, 5- 7, 24 mins. and 150 rpm respectively. The optimum values for Zn(II) ions are similary 0.25g AC/25mL solutions, 5-7, 24 mins. and 200 rpm. The optimum values for Cr(VI) ions are 0.5g AC/25mL, 3-10, 12 mins. and 150 rpm. From the initial concentrations, the constants for the Freundlich and Langmuir isotherms have been calculated at the temparature of 293K. The free energies of adsorptions for Pb(II), Zn(II) and Cr(VI) ions from aqueous solutions have been found as -21.02 Kjmol"', -16.84 Kjmor' and -18.57 Kjmol"1 respectively. xiii
