ÖZET Günümüz modern araçlarında, önemli araç özelliklerinden biri de süspansiyon sistemidir. Rahat ve güvenli bir yolculuk için, aracın süspansiyon sisteminin çok büyük etkisi vardır. Bu sebepten dolayı, günümüz araçlarında çok çeşitli süspansiyon sistemleri kullanılmaktadır. Son yıllarda havalı ve aktif kontrollü süspansiyon sistemlerinin geliştirilmesi ile bu alandaki çalışmalar hız kazanmıştır, [l] Genel olarak bir aracın gövdesi, altı serbestlik derecesine sahiptir. [2] Bu sebeple araç altı değişik salınım gösterebilir. Bu salınımlann kontrol altına alınabilmesi için araçta çeşitli sınırlayıcı elemanlar kullanılır. İnsan organizması üzerinde etkileri ve konfor bakımından en önemli olan araç salınımlan "zıplama" ve "başvurma" hareketleridir. [2] Araç süspansiyon sistemi tasarlanırken bu iki salınım esas alınmaktadır. Bu çalışma ticari araçların zıplama ve başvurma hareketleri üzerinde yapılmış ve bu hareketlerin araç süspansiyon parametrelerine göre nasıl değişkenlik gösterdikleri irdelenmiştir. Ticari araçlarda, aracın yüklü ve boş ağırlığı arasında büyük farklar vardır. Ancak ticari araçlar yük taşımak için kullanıldığı için, aracın süspansiyon sistemi, aracın yüklü durumuna göre tasarlanır. Bu sebeple araç boş iken süspansiyon sistemi çok sert dolayısı ile konforsuz olur. Çalışmada, bu durum OtoyoPda üretilen 85. 12 ve 65.9 kamyonlar için irdelenmiş ve elde edilen sonuçlar bunu desteklemiştir. Bu çalışma ile elde edilen sonuçlar, zamanla geliştirilerek Otoyol Sanayi A.Ş.'ye iletilecek ve yeni araç tasarımlarında göz önüne alınması istenecektir. VIII
One of the most important parameter of today modern vehicles is suspension system which has a great effect for comfort. In recent years, there is a rapid improvement on suspension systems and today modern vehicles have different suspension. Generally, a vehicle body has six degree of freedom. Therefore, a vehicle can oscillate about six different coordinates. To eliminate or reduce these oscillations, absorbers and limiting elements are used. For a good comfort, the most important oscillations are pitching and rolling. With this study, changes on these oscillations are examined when parameters of suspension changed. There are great weight differences in light commercial vehicles, when vehicle is empty or not. Suspension parameters are calculated with respect to loaded vehicle. Therefore, in empty case, vehicle suspension is too hard. This case is examined on Otoyol 85. 12 and 65.9 trucks. This study will be improved and offered to Otoyol Sanayi in order to consider new vehicle suspension design. IX
