Garib’in İbn Abbas’tan rivayet edilen Yusuf u Zeliha hikayesi (inceleme-tenkitli metin)

Abstract

Tarihin ilk dönemlerinden günümüze kadar Yûsuf u Zelihâ hikâyesi, yazılı ve sözlü geleneğin içerisinde yer alarak günümüze kadar gelmiş ve bütün toplumların ilgi gösterdiği dini kaynaklı bir hikâye olarak karşımıza çıkmıştır. Bu çalışmanın esasını, gerek dil gerekse söz varlığı vb. hususiyetlerinden dolayı Eski Anadolu Türkçesi metinlerinden olduğu tespit edilebilen "Garîb'in İbn Abbas'tan Rivâyet Edilen Yûsuf u Zelihâ Hikâyesi" oluşturmaktadır. Esas itibarıyla "inceleme ve tenkitli metin" den oluşan bu çalışma başlıca dört bölümü ihtiva etmektedir. "Giriş Bölümü"nde, çalışma ile ilgili genel bilgiler verilmiş ve çalışmanın konusu, amacı, yöntemi ve sınırlılığı belirtilmiştir. "I. Bölüm"de geneli itibarıyla Yûsuf u Zelihâ hikâyesinin kaynakları üzerinde durulmuş ve bu hikâyenin Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında konu olduğu eserler hakkında kısaca bilgi verilmiştir. "II. Bölüm"de "Garîb'in İbn Abbas'tan Rivayet Edilen Yûsuf u Zelihâ Hikâyesi" başlığı altında eserin yazarı, yazılış tarihi gibi eserin geneli hakkında bilgiler ortaya konulmuştur. "III. Bölüm"de mesnevinin tespit edilebilen nüshalarının tavsifleri verilmiş ve bu nüshalar bir değerlendirmeye tabi tutulup nüsha ailesi oluşturulmuştur. IV. Bölüm'de ise metin neşrinde izlenen yöntem belirtildikten sonra eserin tenkitli metni ortaya konulmuştur. "Sonuç" kısmında ise çalışmanın geneli itibarıyla bir değerlendirilmesi söz konusudur. "Kaynakça"dan sonra "Ekler" başlığı altında ise eserin belirlenen on yazma nüshalarından tıpkıbasım örneklerine yer verilmiştir.

From the first periods of the history to today, the story of Joseph and Zuleikha was transferred to this century being included in written and oral folk literature and appeared as a religious story that all societies were interested in. The core of the study consisted of Garib's story of Joseph and Zuleikha that was reported from Ibn Abbas and could be identified as a text from Old Anatolian Turkish in terms of both language and lexis. The study, which originally depends on analysis and edition critique, is comprised of four parts. In the Introduction Part, general information was given and the subject, aim, method and limitations of the study were explained. In the 1st Part, the focus was generally on the sources of the story of Joseph and Zuleikha and some information was presented about the literary works of Arabic, Persian and Turkish literature whose themes were Joseph and Zuleikha. In the 2nd Part, under the name of the Garib's story of Joseph and Zuleikha reported from Ibn Abbas, general information such the author and the date of the work were stated. In the 3rd Part, features of the copies of Masnavi that could be identified were provided and a family of copies was formed after a reviewing procedure. In the 4th Part, the critique edition of the literary work was created following the method used in the publication of the text. The conclusion part covers a general overview of the study. Under the name of 'Attachments' after 'References', original samples of the ten written copies that were identified were included.