İbn Mâce’nin (ö.273/887) es-Sünen’indeki megâzi rivayetlerinin tespiti ve siyer-megâzi kaynaklarıyla mukayesesi

Abstract

Hz. Peygamber'in savaş ve seriyyeleri siyer-megâzî alanının konusu olmasına rağmen farklı alanlarda da bu konulara dair bilgiler bulunmaktadır. Hz. Peygamber'in söz, fiil ve takrirlerini içeren hadisleri tespit, nakil ve anlamaya yönelik bir ilim dalı olan hadis de bu alanlardan biridir. Bu alanda telif edilmiş olan kitaplarda Hz. Peygamber'in hayatının pek çok safhasına dair bilgi bulunmaktadır. Dolayısıyla hadis literatüründe yer alan megâzîye dair bilgilerin oranı ve bu bilgilerin siyer-megâzî çalışmaları bakımından değeri merak edilen bir mevzu olmuştur. Bu hususun tespiti adına çalışmamızda Kütüb-i Sitte'den biri olarak kabul edilen İbn Mâce'nin es-Sünen adlı eseri örneklem olarak ele alınmıştır. İbn Mâce'nin hadis alanında kaleme aldığı bu eser fıkıh bâblarına göre düzenlenmiş sünen türü eserlerdendir. Ancak Hz. Peygamber'in hayatının her kesitine dair bilgi verdiği için savaş ve seriyyeleriyle ilgili rivayetler de eserde yer almaktadır.

Although Prophet Muhammad's ghazawāt and sariyyah were the subject of the sīrah-maghāzī field, there are information about these issues in different fields. The field of hadith which is a branch of science aiming at identifying, transmitting and understanding the hadiths including the words, acts and practices of the Prophet Muhammad, is one of these fields. The books written in this area have information on every aspect of Prophet Muhammad's life. Therefore, the ratio of informations about the maghāzī in the hadith literature and the value of this information in terms of sīrah-maghāzī studies has been a matter of interest. For the determination of this issue, in this study, Ibn Mājah's al-Sunan, considered to be one of the al-Kutub al-Sitte, was considered as a sample. This book written by Ibn Mājah in the field of hadith is one of the sunan types books classified according to legal subject headings. However, since hadith works gave information about every section of Prophet Muhammad's life, there are also riwāyas about his ghazawāt and seriyyah.