Finansal derinleşme - ekonomik büyüme ilişkisinin ekonometrik analizi

Abstract

Bir ekonomide finansal sistem fon talep eden iktisadi birimlerle fon arz eden tasarruf sahibi iktisadi birimlerin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Bu birimler tahvil, hisse senedi ve diğer finansal araçların alım satımını gerçekleştirerek faiz oranlarını belirler ve bu işlemleri finansal kurumlar vasıtasıyla düzenleyici kurallar kapsamında yürütürler. Finansal gelişme kavramı, bir ülkedeki finansal sistemde kullanılan araçların çeşitliliğinin artması, bu araçların yaygın şekilde kullanılması anlamında kullanılmakla birlikte, ulusal ve uluslararası fonları harekete geçirme kabiliyeti olarak da tanımlanıp, finansal piyasaların gelişmişliği çerçevesinde ele alınmıştır. Finansal derinleşme ise toplumun tüm kesimlerinin geniş ve farklı finansal hizmet araçlarına ulaşımı, ekonomik faaliyetlerde gelişmiş finansal sistemin sunduğu hizmetlerin hacim bakımından kullanımının artması olarak tanımlanmaktadır. Literatüre katkı yapan çalışmalarda finansal derinleşmeyi ölçmek için farklı göstergeler kullanılmaktadır. Bu çerçevede mali serbestleşme sürecinde Türkiye'de yaşanan gelişmeler ve beraberinde finansal derinleşmenin gelişimi çalışmada incelenmiştir. Çalışmanın amacı Türkiye'de 1980-2016 dönemi için finansal derinleşme ile ekonomik büyüme ilişkisini IMF tarafından geliştirilen finansal derinleşme endeksi ve literatürde sıkça kullanılan bankalar tarafından özel sektöre verilen iç kredinin GSYH'ya oranı ile finansal sektör tarafından sağlanan iç kredinin GSYH'ya oranı değişkenlerini kullanarak ampirik analiz yardımıyla tespit etmektir. ARDL modeli üzerinden elde edilen kısa dönemli ilişkiye ait katsayılardan bankaların özel sektöre sağladı kredi verisine ait katsayının anlamlılığı kısa dönemde Türkiye'de banka temelli bir finansa derinleşmenin olduğunun kanıtıdır. Finansal sektör kredilerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin küçük bir rakam da olsa negatif olduğu tespit edilmiştir.

In an economy, the financial system is formed by the combination of the economic units that demand funds and the saving economic entities. These units carry out the trading of bonds, stocks and other financial instruments and determine the interest rates and conduct these transactions through financial institutions in accordance with the regulatory rules. The concept of financial development is defined as the ability to use national and international funds, although the diversity of the tools used in the financial system in a country is used in the sense of the widespread use of these instruments, and it is dealt with within the framework of the development of financial markets. Financial deepening is defined as the increase in the use of the services offered by the financial system developed in economic activities in terms of volume access to wide and different financial service vehicles of all segments of society. Different indicators are used to measure financial deepening in studies that contribute to the literature. Developments in the financial liberalization process in Turkey within this framework and the development of financial deepening have been analyzed in the study. The aim of this study is to determine the relationship between financial deepening and economic growth for the 1980-2016 period in Turkey using the private sector to domestic credit to GDP ratio and the financial sector's domestic credit provided by the GDP variables by banks are frequently used in financial deepening index and literature developed by the IMF. ARDL model was obtained through the relationship of a coefficient provides short-term bank credit to the private sector in the short term data is proof that a bank-based finance deepening in Turkey. The effect of financial sector loans on economic growth has been determined to be negative, albeit with a small number.