Türk ve Gürcü deyim ve atasözlerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Türkler ve Gürcülerin tarihî süreç içerisinde birbirleriyle olan kültürel, siyasi, ticari vb. etkileşimlerinin atasözleri ve deyimlere yansımasından yola çıkarak asırlardır aynı coğrafyayı paylaşan komşu iki milletin yaşayış biçimi, dünya görüşü, örf, adet, gelenek ve göreneklerindeki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymak amaçlanmıştır. Halk biliminin iki önemli ögesi olan atasözleri ve deyimlerin iki dilde yapılan tanımları ve özellikleri ile birlikte, yaklaşık beş yüz adet atasözü ve deyimin karşılaştırmasının yer aldığı çalışmada, konu birden çok yönden ele alınmaya çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada Türkiye'de yaşayan Gürcü kökenli vatandaşların kullandığı atasözleri ve deyimlerle beraber Gürcistan'ın Türkiye'ye sınır olan Acara Özerk Bölgesinde kullanılan atasözleri ve deyimler de yer almaktadır. Nitel ve nicel araştırma yöntemi ile hazırlanan bu çalışmada veriler; görüşme, doküman analizi ve anket gibi tekniklerle elde edilen bilgilerden oluşmakta olup karşılaştırma ve yorumlanma aşamasında nitel verilerin yanı sıra sayısal sonuçlardan da istifade edilmiştir. Gürcüce sözlüklerden tercüme ettirilerek toparlanan deyim ve atasözleri, deyimler bölümünde ''tam eşdeğerlik'', ''kısmi eşdeğerlik'' ve ''sıfır eşdeğerlik'' kıstaslarına göre, atasözleri bölümünde ise belirlenen 22 konu başlığı altında ve alfabetik sıraya göre listelenmiştir. Bu araştırma sonucu ortaya çıkan veriler ve verilerin yorumlanmasıyla iki kadim millet olan Türk ve Gürcülerin sosyal ve kültürel alandaki paydaşlıklarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Türkiye ve Gürcistan geneli verilerin çoğunlukta olduğu bu çalışmayı, yapılacak bölge esaslı araştırmalarla detaylandırmak, varılan sonucun desteklenmesi bakımından önem arz etmektedir. Çalışmanın diğer bir amacı ise dil ve kültür alanları başta olmak üzere, ilgili diğer alanlarda yapılacak çalışmalara kaynaklık etmesidir.

Aim of this study is to set forth similarities and differences between the life styles, world views, manners, customs and traditions of Turkish and Georgian people, two neighboring nations sharing the same geography for centuries, based upon the implications of their cultural, political, commercial and similar interactions on their proverbs and idioms throughout the history. The study includes a comparison of almost five hundred proverbs and idioms as well as bilingual definitions and characteristics of proverbs and idioms, two major elements of folklore, trying to address the subject in multiple aspects. The study also includes proverbs and idioms used by Georgian-origin citizens living in Turkey and proverbs and idioms used in the Autonomous Republic of Adjara in Georgia, which borders on Turkey. The data in this study prepared by the qualitative and quantitative research methodology consists of information obtained from interviews, document analysis, survey and similar techniques. Qualitative data and numerical results were used during the comparision and interpretation stages. Idioms and proverbs collected by means of translation from Georgian dictionaries are listed in the idioms section by the "full equivalence", "partial equivalence" and "zero equivalence" criteria and under 22 headings in the proverbs section in alphabetical order. With the data obtained as a result of this study and interpretation thereof, it is ained to exhibit the social and cultural fellowship between the Turkish people and Georgian people, two ancient nations. It is important in terms of supporting the conclusion to detail this study that meanly includes data from Turkey and Georgia by research to be made on a region basis. Another purpose of the study is to guide further studies to be carried out in other fields, especially language and culture.