Şehir aydınlatmacılığı, ışık kirliliği ve aydınlatmada enerji verimliliği

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler : Aydınlatma, Aydınlatma Tekniği, Aydınlatma Prensipleri, Fotometrik Yasalar, Şehir Aydınlatmacılığı, Işık Kirliliği, Enerji îsrafı, Enerji Verimli Aydınlatma, Uluslararası Standartlar Aydınlatma, kısa tanımı ile "Nesnelerin ve çevrenin gereği gibi görülebilmesini sağlamak amacı ile ışık uygulamak"tır. Aydınlatma Tekniği ise bu ışığın nerede, nasıl ve ne miktarda kullanılması gerektiğini tayin eden bilim dalıdır. Aydınlatma uygulanacak tüm mekan veya yerlerde verilen bu iki tanım ışığında hareket etmek gerekir. "Aydınlatma" bir mekan süsleme yöntemi ya da karanlıktan bir şekilde kurtulma aracı değildir. Aydınlatma amacı "insan" olan teknik bir uygulamadır. Bir yandan görsel algılamanın en iyi koşullarda gerçekleşmesini amaçlarken, öte yandan bunun, ilk yapım giderleri ve kullanım harcamaları bakımından en ekonomik bir çözümle elde edilmesini, insan doğasına uygunluğunu, sonucun estetik değerler ve mimariye uyum bakımından da doyurucu olmasını sağlamaya çalışır. Bu bilgilerin rehberliğinde hayata geçirilmiş olan bu çalışmada, aydınlatmanın amacı olan insanın yaşam alanı olan şehirlerin aydınlatılması ve bu konuyla ilgili sorunlar irdelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde aydınlatma ve aydınlatma tekniği kavramları tanıtılmış, ülkemizde Aydınlatma konusunda yapılmış olan çalışmalar hakkında bilgiler verilmiştir. Aydınlatma tasarımında uyulması gereken temel prensiplerden ise ikinci bölümde söz edilmiştir. Üçüncü bölümde aydınlatma ile ilgili temel kavram, birim ve yasalar tanıtılmıştır. Aydınlatma uygulamalarının temel elemanları olan ışık kaynaklan ve armatürler dördüncü bölümde tanıtılmıştır. Tamamıyla uluslararası standartlar ve yönetmelikler göz önünde bulundurularak hazırlanan beşinci bölümde, Şehir Aydınlatmacılığının nasıl yapılması gerektiği anlatılmaya çalışılmıştır. Özellikle hatalı Şehir Aydınlatması uygulamalarının istenmeyen ürünleri olan ışık kirliliği ve verimsiz enerji kullanımına dair sorunlar ve bunlara ilişkin çözüm önerileri altıncı ve yedinci bölümlerde sunulmuştur. XIVSon olarak sekizinci bölümde Adapazarı çapındaki aydınlatma uygulamaları incelenmiş ve sorunlar göz önüne serilmiştir. Son bölümde ise değerlendirmeler sonuçlandırılmış ve bundan sonraki çalışmalara yön vermesi umuduyla çeşitli önerilerde bulunulmuştur. XV

CITY ILLUMINATION, LIGHT POLLUTION and ENERGY EFFICIENT ILLUMINATION SUMMARY Key Words : Illumination, Illumination Technique, Principles of Illumination, Fotometric Laws, City Illumination, Light Pollution, Energy Waste, Energy Efficient Illumination, International Standarts Illumination can be defined by a brief description as "Application of light that provide to see objects and environment as they are needed". And Illumination Technique is the science branch assigns the usage of this light where, how and when. It is necessary to relize these two description wherever an illumination is applied. "Illumination" is neither a method of decoration nor a way of removing the darkness. Illumination is a technical application and "humanbeing" is its intention. While trying to realize the best visual perception, Illumination tries to gather an economic solution, adaptation to the human nature and adaptation to aesthetic values and the architectural harmony. In this thesis study, prepared in guidance of the information above, City Illumination and its problems are examined. In chapter one, concepts of illumination and illumination tecnique are introduced, some important information about the studies (professions) on illumination in our country are explained. The basic principles of illumination are given in chapter two. In the third chapter the main concepts, units and laws of illumination are introduced. Detailed and important informations about light sources and the luminaries are given in chapter four. In chapter five, which prepared completely by taking international standarts and national regulations into account, the ways of City Illumination Applications are suggested. Especially as unwilling results of City Illumination, the problems about light pollution and inefficient energy usage, and rehabilitation suggestions are presented in chapter six and chapter seven consecutively. XVIFinally in chapter eight applications around Adapazarı are examined and the significant problems consecutively given. In chapter eight evaluations are brought to a conclusion and with the expectation of being a guide for the future studies a couple of suggestions are made. With the hope of a useful one for the future studies, scientists and our country... XVII