ÖZET Anahtar Kelimeler : Tekstil endüstrisi, Renk, Ardışık kesikli reaktör, Deneysel, Teorik, phanaerochacta chrysosporium, trametes versicolor, pleurotus sajur-caju, Çökelme kinetiği Bu çalışmanın amacı; tekstil endüstrisi atıksularının arıtılmasında Ardışık Kesikli Reaktörlerin (AKR) kullanılabilirliğinin incelenmesi ve tekstil endüstrisi atıksularının arıtılmasında kullanılan klasik aktif çamur prosesine, biyoteknolojik yöntemlere dayanarak, rengi parçalama özelliği bulunabilen 3 farklı hücre eklenerek elde edilen ileri Aktif Çamur Yöntemi ile renk giderim verimlerinin belirlenmesi ve kıyaslanmasıdır. İrdeleme, deneysel veriler ve literatürden elde edilmiş teori üzerine yapılmıştır. Çalışmada, Aydın Örme San. ve Tic. A.Ş. tekstil endüstrisi atıksu arıtma tesisi Ardışık Kesikli Reaktör ünitesinde; çıkış suyu BOİ5'sinin (Se), reaksiyon süresince (tr) ile değişimi ve bu değişime etki eden reaksiyon sabiti (k) parametresi araştırılmıştır. Yapılan deneysel çalışmalarda; adı geçen tekstil firmasının faaliyetteki ardışık kesikli biyolojik arıtma tesisinden alınan aktif çamura üç beyaz çürükçül tür phanaerochacta chrysosporium, trametes versicolor, pleurotus sajur-caju (canlı biyokütle) ilave edilerek İleri Aktif Çamur elde edilmiş ve renk giderimin de kullanılan bu üç beyaz çürükçülün renk giderim kapasiteleri araştırılarak mevcut sistemle karşılaştırılması yapılmıştır. Deneysel çalışmalardan elde edilen veriler grafiklere aktarılarak yorumlanmıştır. Ayrıca yapılan literatür çalışmalarında klasik aktif çamur son çökeltim havuzundaki engelli çökeltim kinetiği ve davranış modeli incelenmiş ve ardışık kesikli reaktör sistemlerindeki çökelme kinetiğinin genel olarak engelli çökelme kinetiğine uygun olabileceği düşünülmüştür. Yapılan deneysel çalışmalarla da bunun uygunluğu saptanmaya çalışılmış, sistemin biyokütle konsantrasyonu (X, g/1) için en uygun çamur çökelme süresini tespit etmek için yükseklik-zaman ve hız-zaman grafikleri çizilmiştir. Elde edilen değerler doğrultusunda tekstil firmasına ait ardışık kesikli biyolojik arıtma tesisi için en uygun çökelme süresi tespit edilerek literatürdeki mevcut engelli çökelme teorisinin ardışık kesikli reaktör sistemlerine uygunluğu saptanmaya çalışılmıştır. XIV
REMOVABILITY OF TEXTILE INDUSTRY WASTEWATER COLOR PROBLEM BY ADVANCED ACTIVATED SLUDGE SEQUENCING BATCH BIOREACTOR SUMMARY Key Words : Textile industry, sequencing batch reactor, experimental, theoretical, dye, phanaerochacta chrysosporium, trametes versicolor, pleurotus sajur-caju, sedimentation kinetic. In this study the employability of sequencing batch reactor's wastewater treatment have been researched. At first, this is the out flow's BOD5 (Se) which has Aydm Örme textile industry wastewater treatment plant reaction period with conversion and reaction constant parameter (k) affecting this conversion has been researched. The So, Q, Vb, Vab, Va, Se parameters average values which has Aydın Örme textile industry wastewater plant were determined and these parameters were substituted into the equation and obtained filling period in the end substrate concentration (Sf) and obtained value, different reaction period (tr) applying outflow concentration (Se) and obtained these values. Finding results have translated to graphics. At theoretical study (So=350 mg/1, k=0,21 h"1) being for 1,5 hour reaction period was 41,5 mg BOD5/l. Functional 'system's BOD5 value (43 mg BOD5/l) with BOD5 value (41,5 mg BOD5/I) which obtained theoretical equations were observed very similar to one another. In another theoretical study (So=2700 mg/1, k=0,8 h"1), for 1,5 hour reaction period BOD5 value was 57,1 mg BOD5/I. Functional system's BOD5 value (59 mg BOD5/I) with value of BOD5 (57,1 mg BOD5/I) which obtained theoretical equation's values were observed very similar by us. Sequencing batch reactor textile industry wastewater can employ for biological treatment and in this study, coming to the conclusion that, these equations will be represented to sequencing batch kinetic with optimum operation conditions. Having done, in this experimental studies tested activities sludge from going on Aydın örme textile firm's sequencing batch biological treatment systems and three white rot fungi's added into this sludge, so that we obtained advanced activated sludge and three white rot fungi's which used color removal systems were investigated and compared with existing systems. In the experimental studies, at the end of 1,5 hour mixing and 1,5 hour within the process of sedimentation period, samples from the reactor were evaluated for kinetic studies within the period of 5, xv10, 20, 30, 60, 120, 240, 1600 minutes having measured value of 436, 525 and 620 nm from sample of color absorbance's. Obtained data from experimental studies transferred and interpreted to these graphics. In the literature studies achieved, determined and being deemed as perhaps settling hindered on the sequencing batch reactor systems. Done experiment, finished one and a half mixing period then three hours along each ten minutes measured activated sludge height from a reactor, between height-time, sedimentation rate-time relation transferred to the graphics so that being formed sedimentation kinetic curves, obtained graphics compared with literature graphics and these results considered carefully with Aydm Örme textile wastewater treatment plant's biomass (X g/1). The most acceptable sedimentation periods for treatment plant's biomass concentration (X g/1) with being existed and enforced one and a half hours sedimentation periods at treatment plant studied and determined compatibility. XVI